سیگار: ۶ عامل موجب سقوط نظام جمهوری در افغانستان شد
خبرگزاری افق
سیگار یا اداره بازرس ویژه امریکا در امور بازسازی افغانستان اعلام کرده که شش عامل باعث سقوط نظام پیشین در افغانستان شد.
سیگار با نشر گزارش تازه‌ای می‌گوید که بی‌باوری حکومت پیشین افغانستان به واقعیت خروج نیروهای امریکایی از آن کشور، به حاشیه راندن دولت افغانستان در گفتگوهای امریکا با طالبان و اصرار اشرف غنی بر ادغام طالبان در بدنه نظام جمهوری که مانع پیشرفت مذاکرات صلح شده‌بود، از عوامل برجسته سقوط نظام جمهوری بود.
همچنین براساس یافته‌های سیگار بی‌میلی طالبان به مذاکرات بین الافغانی، حکومت‌داری آقای غنی به کمک یک حلقه خاص و کوچک که در شرایط حساس باعث بی‌ثباتی دولت شده می‌توانست، تمرکز قدرت در سطوح بالا، فساد گسترده و تقلا برای به دست آوردن مشروعیت از دیگر عوامل سقوط بوده است.
اما اشرف غنی در مصاحبه با شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان که به تاریخ ۱۴ آگست ۲۰۲۲ نشر شد، توافق‌نامه صلح امریکا با طالبان را فاجعه‌بار خوانده گفت: در این روند، همه اصول یک مذاکره نقض شده و مذاکرات امریکا با طالبان، به گفته او، آکنده از کاستی‌های فراوان بود.
ایالات متحده پس از مذاکرات طولانی با طالبان در دوحه که دولت افغانستان در آن شرکت نداشت، به تاریخ ۲۹ فبروری ۲۰۲۰ توافق‌نامه‌ای را با طالبان امضا کرد که شامل خروج کامل نیروهای امریکایی از افغانستان می‌شد.
آقای غنی به سی‌ان‌ان گفت: باید این توافق‌نامه مشروط می‌بود؛ اما نه تنها شرایط مندرج در این توافق‌نامه عملی نشد؛ بلکه شریک ما، حکومت ایالات متحده، به صفت تطبیق‌کننده توافق‌نامه طالبان بر ما مبدل شد. با قطع کمک‌ها و هرگونه فشاری که متصور است، ما را تهدید کرد که بیش از ۵۰۰۰ بی‌عاطفه‌ترین جنایتکاران را رها کنیم.
آقای غنی همچنین در مصاحبه با شبکه نشراتی افغان (ABN) بار ملامت سقوط جمهوریت را به دوش چهره‌های متعدد به ویژه زلمی خلیلزاد؛ نماینده پیشین ایالات متحده برای مصالحه افغانستان و عبدالله عبدالله؛ رییس پیشین شورای مصالحه ملی افغانستان انداخت.
در این گزارش سیگار که براساس اظهارات دست کم ۶۰ مقام فعلی و پیشین ایالات متحده، مقامات حکومت پیشین افغانستان و کارشناسان تاریخ و ساختار اجتماعی افغانستان، تهیه شده، آمده است که ایالات متحده برای مدت ۲۰ سال افغانستان را حمایت کرده بود و افزون بر آن افغانستان در تاریخ مدرن خویش همواره به حمایت خارجی وابسته بود و آینده‌ای بدون چنین حمایتی برای سیاستمداران افغان غیر قابل تصور بود.
در همین حال، لورل میلر؛ سرپرست نمایندگی ویژه امریکا برای افغانستان و پاکستان به سیگار گفته که ناتوانی مقامات حکومت پیشین افغانستان در تصور این سناریو مانع آمادگی آن برای خروج ایالات متحده شد.
به گفته میلر تنش در دولت ایالات متحده در مورد این‌که آیا خروج کامل از افغانستان سیاست درستی است یا خیر، باعث شد تا مقامات افغان پیام‌های متناقضی را بشنوند و این امکان را برای این مقامات فراهم کرد که فقط به کسانی که سناریوهای خوش‌بینانه‌تر به آن‌ها ارائه می‌کنند گوش دهند.
نه تنها مقامات حکومت غنی به این باور بودند که نیروهای خارجی افغانستان را ترک نخواهند کرد؛ بلکه حامد کرزی؛ رییس جمهور پیشین افغانستان نیز گفته بود که امریکایی‌ها جایی نمی‌روند و در کشور باقی خواهند ماند.
سیگار به حاشیه رانده شدن حکومت پیشین افغانستان در گفتگوهای صلح امریکا با طالبان را نیز منحیث یکی از عوامل سقوط جمهوریت و تضعیف این حکومت عنوان کرده‌است.
قبل از فروپاشی دولت پیشین افغانستان در ماه آگست ۲۰۲۱، هدف اصلی ایالات متحده در افغانستان دستیابی به یک راه حل سیاسی ماندگار بود که صلح و ثبات پایدار را به ارمغان بیاورد؛ اما امتناع طالبان از گفتگوی مستقیم با دولت افغانستان مانع این هدف بود. بنابراین ایالات متحده به گونهٔ مستقیم مذاکرات با طالبان را آغاز کرد.
براساس یافته‌های سیگار مذاکرات مستقیم امریکا با طالبان، دولت افغانستان را به حاشیه راند و موضع حکومت افغانستان را در مذاکرات صلح تضعیف و جایگاه طالبان را تقویت کرد.
هوگو لورنز؛ نماینده ویژه پیشین ایالات متحده در امور افغانستان به سیگار گفته: صحبت با طالبان به تنهایی و کنار گذاشتن متحدان مان حرف طالبان را ثابت کرد که می‌گفتند دولت افغانستان دست‌‌نشانده ما بود، و نیازی به صحبت با آن‌ها نداشتند و فقط باید با امریکایی‌ها صحبت کنند.
