بو گزارش پروفیسور سید عبدالحکیم جوزجانی تمانیدن انشا بولگن
«امیر تیمور– دنیا عالملری و ادیبلری نظریده»
موضوعی بوییچه، خلق ارا علمی- عملی کنفرانس
بیرینچی قسم
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
بو خلق ارا کنفرانس اوزبیکستان معنویت و معرفت مرکزی، توریزم و سپورت، تشقی ایشلر، عالی و اورته تعلیم، وزیرلیکلری، قشقه دریا ولایتی حاکملیگی، فنلر اکادمیسی، تاریخ انستیتوتی، تیموریلر تاریخی دولت موزیمی، خلق ارا امیر تیمور خیریه جماعت فوندی، تصویری آینه و … اشتراکیده تشکیل ایتیلگن ایدی.
کنفرانسگه خارجی 14 مملکتدن 20 کیشی و اوزبیکستان عالملریدن بیر قتار عالملر و ساحه متخصصلری اشترک ایتگن ایدی.
کنفرانس مراسمی 28 سپتمبر ساعت 9ده امیر تیمور خیابانی پارک مرکزیده جایلشگن صاحبقران امیر تیمور عظمتلی هیکلی پاییگه گل چمبر قوییش بیلن باشلندی. مراسمگه چیت ایل مهمانلریدن تشقری کوپ سانلی تیمور شناس عالملر، ادیب، شاعر ویازووچیلرقتنشدیلر.
چیرایلی کتته گل چمبری اوزبیکستان معنویت و معرفت مرکزی رئیسی اوزبیکستان خلق شاعری منهاج الدین میرزا و کمینه آرقه لی تقدیم ایتیلدی.
اوندن کیین مراسم اشتراکچیلری امیر تیمور تاریخی شکوهلی موزیمیگه باریب اونده گی تاریخی یادگارلیکلربیلن تانیشیب، «تیموریلر وایکنچی رنسانس دوری» کتابلر کورگزمه سینی کوزدن کیچیردیلر.
قبرای تومنیده اوزبیکستان مستقللیگی مناسبتی بیلن 10 هکتار ییرده برپا ایتیلگن «ینگی اوزبیکستان باغی» او اونده 60 متر بلند لیکده قد کوترگن مستقللیک نینگ 30 ییللیگی آبده سی کنفرانس قتنشچیلری دقتینی جلب ایتدی. شوکت میرضیایف ابتکار و تشبثی بیلن ایجاد ایتیلگن باغ اورته سیده گی بو آبده تگیده و اطرافیده اوزبیک و تورکی خلقلر اوچ مینگ ییللیک تاریخی و مدنیتی مجسم شکلده اوز عکسینی تاپگن.
شونینگدیک اوزبیکستان مسلمانلری دینی اداره سی حدودیده جایلشگن مخصوص موزیمده قوییلگن کوفی خط بیلن یازیلگن عثمان مصحفی و 8 هکتار ییرده قوریلیش ایشی بیتیش عرفه سی تورگن اسلام سویلیزتسیه سی بویوک مرکزی بناسی بیلن آشنا بولیش، بیرینچی کون دستوریده بیگیلنگن ایدی.
دوامی بار.
بازدید از شهر سبز- زادگاه امیر تیمور
گزارش از کنفرانس امیر تیمور
بخش دوم
بقایای کاخ بزرگ «آقسرای» امیر تیمور
فردای آن روز با دانشمندان مهمان که از 14 کشور شرقی و غربی برای اشتراک در کنفرانس آمده بودند و عدهٔ زیادی از دانشمندان اوزبیکستان، توسط قطار سریع السیر «افراسیاب» بسرعت 200 کیلومتر در ساعت، بعد عبور از سمرقند، پس از مواصلت به شهر قرشی مهمانان بنا به عنعنهٔ اوزبیکی از طرف یک گروه هنری موسیقی و تقدیم نان مورد استقبال قرار گرفتند و بعدا عازم شهرسبز- زادگاه امیر تیمور شده در هوتل معین جابجا شدند.
پس از صرف نان چاشت، مراسم گل گذاری در پای پیکرهٔ بزرگ امیر تیمورصوت گرفت و به مناسبت 680مین زاد روزامیر کبیر صاحبقران تیمور به ساعت 2.30 کنفرانس علمی در موضوع «امیر تیمور از دیدگاه دانشمندان و ادیبان جهان» با بیانیهٔ رهبر مرکز معنویت و معرفت منهاج الدین میرزایف دارندهٔ عنوان شاعر خلق اوزبیکستان آغاز یافت.
منهاج الدین میرزا در بیانیه افتتاحیهٔ خود ضمن اظهار سپاس از اشتراک دانشمندان کشورهای مختلف جهان درین محفل علمی، از مساعی خلاق رئیس جمهور اوزبیکستان در جهت احیای ارزشهای ملی و شخصیتهای تاریخی کشور یادآوری کرده، همایش کنونی را یکی از مظاهر آن معرفی کرد.
به تعقیب آن ویدیورولیک با عنوان «امیر تیمور ــ بویوک سرکرده و دولت اربابی، علم – فن و مدنیت حامیسی» نمایش داده شد.
سپس پیامهای تبریک از جمله پیام ویدیویی رهبر نمایندگی یونسکو در اوزبیکستان الکساندروس مکری گکیس شنوانده شد. او ضمن مراتب تبریک خود به سازماندهندگان و اشتراک کنندگان کنفرانس، آرزوی موفقیت کرده بود.
بیانیه های اساسی در جلسهٔ عمومی عبارت بود از:
دوکتور علوم، پروفیسورعظمت ضیا دیرکتر انستیتوت تاریخ، مربوط اکادمی علوم اوزبیکستان؛
فریدریک بریسساند پریزیدنت اتحادیهٔ آموزش تاریخ و فرهنگ تیموریان در فرانسه (آنلاین)؛
علی عثمان قره تای از تورکیه، پروفیسور انستیتوت پژوهشهای دنیای تورک در جنب دانشگاه ای گی ؛
محمد علی شاعر خلق اوزبیکستان، رئیس بنیاد خیریهٔ بین المللی امیر تیمور.
در ختم بخش عمومی، کتاب«امیر تیمور کورگان توزوکلری»(توزوک تیموری) که با قطع و صحافت زیبا و عالی به شکل مصور به زبانهای اوزبیکی، انگلیسی، فرانسوی، روسی وفارسی چاپ شده بود به اشتراک کنندگان توزیع گردید.
بعد از ختم جلسهٔ عمومی، اشتراک کنندگان در چهار شعبه به کار خود ادامه دادند. در هر شعبه 13 تن از عالمان سخنرانی کردند.
در شعبهٔ چهارم از جمله ذوات ذیل صحبت کردند:
ــ یونس اوغوز از آذربایجان؛
ــ ادهم بیک علیم بیکوف؛
ــ پروفیسور شرعی جوزجانی از سویدن، رئیس انجمن فرهنگی بابر؛
ــ پروفیسور خرم بیک رحیموف، رئیس انجمن آلمان – اوزبیک؛
ــ ترانه هاشموا از آزربایجان؛
ــ غیرت مجید معاون انجمن نویسندگان اوزبیکستان؛
ــ هیلموت دالوف، مترجم بابرنامه به زبان آلمانی.
در کنفرانس علاوه بر 20 تن از دانشمندان از 14 کشور، 41 تن از دانشمندان و ادیبان اوزبیکستان مجموعا 61 تن اشتراک داشتند.
پس از ختم همایش علمی اشتراک کنندگان جلسه از بقایای شکوهمند بنای باعظمت «آق سرای» و هیکل استادهٔ صاحبقران تیمور، مدرسهٔ با شکوه «کوک گنبذ» اولوغ بیک و برخی آثار تاریخی دیگر شهر بازدید نمودند. به قول کلاویخو سفیر باستیل به دربار تیمور کاخ آقسرای در قرن 14 مرتفعترین بنا در جهان بوده است.
طوری که ظهیرالدین محمد بابر مینویسد، بر سطح این کاخ عظیم فوارهٔ آب قرار داشته که اب آنرا از کوههای بلند توسط غولبه ها (نلهای سربی) بر فراز کاخ انتقال داده بودند، طوریکه آب فواره بر حوضی میریخت و از آنجا به باغچهٔ اطراف قصر انتقال می یافت.
بقایای باعظمت کاخ آقسرای محل بازدید علاقمندان داخلی و سیاحان خارجی میباشد. پس از استقلال اوزبیکستان، چنین رسم شده که داماد و عروس بالباس عروسی به دیدار تیمور می آیند و در پای آقسرای عکسهای یادگاری میگیرند. بایک عروس و داماد ملاقات کرده برای شان بخت واقبال آرزو کردیم و عکس یادگاری گرفتیم.
شهر سبز زادگاه امیر تیمور در سالهای اخیر شاهد دگرگونیهای وسیع بوده، بر طبق یک پلان دقیقا سنجیده شده ساحهٔ گستردهٔ اطراف آقسرای شکل یک پارک بزرگی را گرفته که با سبزه و ریاحین تزیین یافته و با سرکهای کم عرض اسفالت شدهٔ خود بناهای تاریخی را بهم وصل میکند. وسایط نقلیهٔ مرفه 6 – 7 نفرهٔ سر گشاده به نام کته مرن، زایران را از یک طرف به طرف دیگرپارک انتقال میدهد.
پس از ختم سیاحت در ساحات تاریخی، از «تیموربیکلر مکتبی» دیدار به عمل آوردیم که نظیر آن پنج باب مکتب دیگرهم تأسیس گردیده است. دانش آموزان درین مکتب از صنف 9 تا صنف 11 درس میخوانند و ضمن آموزش فنون حربی، با تکتیکهای نظامی امیر تیمور هم آشنامیشوند.
شام آن روز دردعوت مجللی اشتراک کردیم که از طرف والی قشقه دریا دریک باغ نهایت زیبا ترتیب یافته بود. سراسر باغ با انواع چراغهای رنگارنگ تزیین شده، صحن باغ غرق نور و روشنی بود. انواع میوه های ولایت در چندین محل به اسلوبی کاملا ابتکاری طوری چیده شده بود که اشتهای بیننده را تحریک میکرد. کنسرت سرایندگان خوش آواز به زبانهای اوزبیکی، انگلیسی، ایتالوی و روسی، با هنرنمایی رقاصه های زیبا، کیف خاصی به تماشاچیان می بخشید. باغ آنقدر جالب و رومانتیک تزیین یافته بود که باغ افسانوی ارم و باغهای جنت را تداعی میکرد.
دعوت با غذاهای مکلف تا ساعت 11 شب دوام داشت و خاطرات خوشی در مهمانان گذاشت. فردای آن اکثریت مهمانان خارجی برای بازدید از شهر سمرقند و دیدار از آرامگاه امیر تیمور و ابنیهٔ تاریخی دیگر توسط ریل برقی سریع السیر «افراسیاب» عازم سمرقند شدند و من با شاعر خلق اوزبیکستان محمد علی و دیگر دوستان توسط «افراسیاب» رهسپار تاشکینت شدیم.
تصاویرمربوط به کنفرانس
تصاویرمربوط به کنفرانس
موزیم امیر تیمور
استراک کنندگان کنفرانس در شهر سبز
بقایای «آقسرای» تیمور
عکس یادگاری با عروس وداماد
منا ظر باغ
