عزیز اوقوچیلر!
سیز تصویرده، تاشکینتده گی اسلام تمدنی مرکزی ریکتری حرمتلی شاه عظیم منوروف تشبثی بیلن مرکز خطاطی آرقه لی مخصوص رنگ بیلن مخصوص قاغازگه آلتی آی دوامیده کتته راق قیلیب کوچیریلگن و اوزبیکستان آلتونی سووی بیلن بیزه تیلگن بایسنقر میرزا آته سی شاهرخ میرزا اوچون ثلث خطیده اوز قلمی بیلن کوچیرگن اینگ کتته حجملی قرآن کریم نینیگ بیر صحیفه سینی کوره سیز.
ثلث خطی، آلتی ته عرب یازوی ایچیده اینگ مرکب و چیرایلی خط حسابلنه دی و اسلیمی بیزه تیشلرده کوپ ایشله تیله دی. شاهرخ میرزانینگ اوغلی و میرزا اولوغ بیک نینگ ایناغه سی بایسنقر میرزا، تیموری شهزاده لر ایچیده علم و صنعتگه قیزیقیشی بیلن اوزیگه خاص اورین ایگللگن ایدی. او عالی قریحه لی شاعر، اقتدارلی خطاط، مهارتلی نقاش، موسیقه چی، صنعت شناس و عالم صفتیده افغانستانلیک مورخ عبدالحی حبیبی یازیشیچه هرات شهریده بدیعی صنعتلر اکادمیسی گه اساس سالدی. اونینگ صنعت مرکزیده 40 دن آرتیق خطاط و کاتبلر تورلی نفیس کتابلردن نسخه کوچیریش بیلن شغللنردی. کوچیریلگن کتابلر تورلی میناتوره و نقشلر بیلن بیزه تیلیب، زرحل مقوالنگندن کیین سرایده گی«دارالصناعه»( صنعت مرکزی ) گه تاپشیریلردی. بایسنقر میرزا اینگ مشهور بدیعی صنعت اربابلریگه کتته حقوق تولب، اولرنی دارالصناعه (صنعت اویی) مرکزیده توپلگن ایدی.
علیشیر نوایی «مجالس النفایس» کتابیده اونینگ حقیده یازه دی:«هنر پرور پادشاه ایردی. خطاط و نقاش و سازنده و گوینده دین مونچه بی نظیرکیشی کیم انینگ تربیتی دین اراغه کیردی، معلوم ایماس کیم هیچ پادشاه زمانیدا پیدا بولمیش بولغای».
بایسنقر آلتی خیل عرب یاوویده شمس بایسنقری نینگ شاگردی ایدی و خطاطلیک تاریخیده محقق و ثلث خطلری نینگ اتاقلی استادی حسابلنردی.
ایران نینگ مشهد شهریده آنه سی تمانیدن قوریلگن گوهر شاد جامع مسجدی نینگ چیرایلی خطلری بایسنقر آرقه لی ثلث یازوویده بیتیلیب سونگره، کاشی لوحه لریگه کوچیریلگن. او یازگن اوشبو اثرلر هنوزهم گوهرشاد مسجدی نینگ جنوبی ایوانیده اوز چیرایلیگی بیلن کوزنی قمیشتیره دی. کتیبه نینگ آستیده «بایسنقر بن شاهرخ بن تیمورکورگانی فی 821» عباره لری یازیلکن. اونگه کوره بایسنقر اونی 20 یشرلیگیده یازگن بولیشی ممکن.
اوشبو نفیس و تینگسیز قرآن صحیفه سینی اوزبیکستانده گی اسلام سویلیزتسیه سی ده عثمان مصحفی بیلن بیر جایده قوییش هم اسلام مدنیتی نقطۀ نظزیدن و هم ایککینچی شرق رنسانسی (تیموریلر رنسانسی) نقطۀ نظریدن کتته اهمیت گه ایگه. نیگه که بایسنقر میرزا تیموریلر دوریده هرات صنعت مکتبی نینگ اساسچیسی و حامیسی حسابلنه دی.
شرعی جوزجانی
