بنیاد اجتماعی وفرهنگی بیانی صحیفه سیدن
کیریش سوز: افـغـانستانـده تورک- اوزبیک خلقی نهایتده ستم کورگن ایل- اولوس. بــو ایــل- اولـوس قنـچـه هـم اوزاق تاریخی اوتمیشگه ایگه بولیب بابا- اجدادلری کتته خان و خاقانـلیـکـلر قـوریب، دواریـغ سـوریـب کـیـلـگـن بـولـسه‌لـر هــم، قـاله‌ویـرسه اولـر سونـگـی بـیـر- ایکـّـی عصـر مـابـیـنـیـده اوشـبـو چـیـگـره‌لرده قیـیناق و قیینچیلیکلر آستیده حیات کیچیریب، شو باعث مدنی- تاریخی، تیل و ادبیاتلری ایـزیلیب- یینچیلیب کیلگن خلق. اوشبو خلق نینگ محکومیت تاریخی هنوزگچه هم سونگی ایکّی عصر آره‌سـیـده کـورگـن نـقصانلرنی برطرف قیلیشگه امکانیت تاپه‌آلمه‌گن. بو خلق قنچه هم اوز اوزلیگینی و ملی هویتینی قومسه‌ب حرکت قیلسه، هر بیر دورده اوزیگه خاص معما و قـیـیـنـچیلیکلر بـیـلـن یشه‌ب توره‌دی. بحثی مـیـز چـوزیـلـمــه‌ی، انـیـقــراق بـو حـقـده صـحـبت یوریتیشنی اوز آلدیمده مقصد قیلیب قویماقچیمن. گپ حاضرگی افغانستان موسیقی صنعتی حقیده بولیب اوتماقچی. موسیقی تـیـرمـینی اوزیگه خاص بحثنی طلب قیله‌دی. ینه هم بو بحثدن اوتماقچیمن. موسیقی صنعتی سیر قیرره‌لی صنعت و اوزیگه خاص قسم و بولیملرگه ایگه. موسیقی فنلری حاضر زمانده عالم مقیاسیده کتته یونیورسیتی و بیلیم یورتلرده اوزاق مدتلی تحصیلی دوره‌لرده اوقیلیب اورگه‌نیله‌دی. موسیقی علمی حاضر زمانوی عملی و نظری (تیوریک- پراکتیک) علم- فنلرگه ایلنگن و اوچ کتته قسمگه اجره‌تیله‌دی:ا
الف ـ فولکلور موسیقی صنعت توری (خلق آغزه‌گی ایجادیاتی).
ب ـ هوسکار موسیقی صنعت توری (موسیقی آماتور یا شوقی)
ج ـ مقام موسیقی صنعت توری (موسیقی کلاسیک)
البته هر بیر خلق نینگ موسیقی سی انه شو اوچ کتته بحث ایچیده مطالعه قیلینه‌دی. موسیقی صنعتی نینگ بو تورلریدن باشقه، لایت موسیقی توری، پاپ موسیقی توری، اوپرا موسیقی توری، بالت موسیقی توری و… لر موجود که افغانستانده هنوزگچه اوشبو تورلر رواجلنگنی یوق.
افغانستانده بیرینچی رادیو دستگاه‌ینی قوریلیش تاریخی امیر امان الله خان حاکمیتی دوری (1919-1929) گه باریب تقیلسه هم لیکن بو امکانیتلردن اولکه‌ده یشاووچی تورک- اوزبیک خلقی بوتونلی محروم ایتیلیب شو آقیم نادر خان و ظاهر خان حاکمیتی دوری‌گچه دوام ایتدی. ظاهر خان حاکمیتی دوری نینگ دموکراسی ییللری سنه‌لگچ 1345 ییلده بیر خیل کوره‌شچی ملت وکیللری همده تورک- اوزبیک ضیالی و ملی شخصیتلری نینگ هاریمس ایش- کوره‌شی نتیجه‌سیده (افغانستان رادیو سی) تشکیلاتیده ایلک بولیب اوزبیک تیلیده بیر ساعتلیک برنامه اوچون وقت اجره‌تیلدی. شو بیلن بیرگه موندن انچه ایلگری اوز هنری فعالیتینی باشله‌گن «گلشن» هنری گروپی افغانستان ملی رادیوسیده یول تاپیب اوزبیکچه قوشیقلرنی رادیو آرشیفیده کوچیریشگه باشله‌دی. اوشبو موسیقی گروپی موندن انچه ایلگری اوز فعالیتینی جوزجان ولایتیده باشلب حرمتلی صدرالدین انتظار و ملا تاج محمد سرپلی لر واسطه‌سیده هنری ایشلری آلغه آلینیب باریلر ایدی. اره‌دن کوپ مدت اوتمه‌ی ظاهر خان نینگ مستبد و متعصب عمک بچه‌سی، سردار داوود واسطه‌سیده و شبو برنامه نینگ رسمی یایینی افغانستان رادیوسیده تاخته‌تیلیب کیین شو هنری گروپ ایشی هم توسیققه اوچره‌ب قالدی.
میلادی 1978 ییلی (1357) اولکه‌ده مارکسیستی انقلاب یوز بیریشی بیلن تورک- اوزبیک خلقی نینگ مدنی حیاتی گلله‌ب- یشنه‌ش گه باشلب اوز طبیعی حق- حقوقلریدن محروم ایتیلگن ایل- اولوس قیته دن اوز تیل- مدنیت وتاریخینی تیکلشده مجال تاپدی. انقلاب نینگ تانگیده، افغانستان دموکراتیک خلق حزبی صفیگه بولگچ ملتچی عنصرلر تشبثیده ایلک بار افغانستان رادیو- تیلی کانالی تشکیلاتیده «ظفر» ناملی اوزبیک موسیقی صنعتی نینگ گروهی تأسیس ایتیلدی. بو گروه نینگ اورته‌گه کیلیشیده اساسی تشبث افغانستان دموکراتیک خلق حزبی مرکزی کمیته اعضاسی همده افغانستان دموکراتیک جمهورلیگی نینگ عدلیه وزیری سنه‌لگچ عبدالحکیم شرعی جوزجانی تمانیدن عملگه آشدی. اوشبو موسیقی گروهی محمد شفیع عظیمی باشچیلیگیده افغانستان رادیو- تیلی کانالی تشکیلاتیده رسمی فعالیتینی باشلب تیزلیکده اولکه باش کینتی‌ده استقامت قیلووچی اوزبیکلر همده اولکه نینگ شمالی ولایتلریدن تورلی اشوله‌چی و چالغوچیلرنی توپله‌ب اوزبیکچه قوشیقلرنینگ اوقیب رادیو و تیلی کانالده کوچیریشگه باشله‌دیلر. اوشبو گروه در حقیقت افغانستان تاریخیده منتظم روشده ایش باشله‌گن بیرینچی موسیقی صنعت گروهیدن عبارت ایدی.
بو گروه گه منسوب اعضالر هم افغانستان رادیوسی تشکیلاتیده موجود باشقه موسیقی گروهلردیک «بالمقطع» شکلده افغانستان رادیوسی رسمی ماموری صفتیده ایشگه آلینیب هر هفته‌ده اوچ کون ریجه‌لنگن پروگرام اساسیده موسیقی بوییچه تمرین قیلیب هر آیده منتظم روشده تیارلنگن قوشیقلری نینگ رادیو استدیولریده ثبت قیلر ایدیلر. اوشه وقتده بولگن رسمی قاعده- قانونلرگه کوره بیرینچیدن قوشیقلر رادیو استدیوسی آرقه‌لی ثبت ایتیلیب، سونگره ایسه اوشبو قوشیقلر هر بیر- ایکّی هفته آره‌سیده افغانستان رادیوسی تشکیلاتیده موجود «موسیقی مشورتی بوردی» تمانیدن تیکشیریلیب اینگ- یخشی سی «تلویزیونی پارچه» صفتیده تنله‌نر ایدی.
اوشبو گروه نینگ موسیقی اسبابلری: دوتار، قورشقارچه (اوزبیکی رباب)، دایره-دپ، تنبور، غیجک، توله، آکاردیون، زیربغلی لردن عبارت ایدی.
بو موسیقی گروهی، انسامبل ظفر، ظفر آرکستری، ظفر موسیقی گروهی… ناملری بیلن اته‌لر ایدی. ظفر گروهی رادیو افغانستان تشکیلاتیده‌گی «افغان موزیک ریاستی» چوکاتیده فعالیت قیلردی. اوشبو موسیقی گروهی ترکیبیده کوپ اشوله‌چی اوزبیک ییگیتلر ییتشیب چیقدی. «ظفر» گروهی اوز هنری فعالیتینی 1357 ییلدن باشله‌ب، اوزلوکسیز صورتده 1370 ییللرگچه دوام ایتدیردی.
ظفر گروهینی قیزیق ایجادی ییللری 58-1357 ییللر حسابلنه‌دی. بو موسیقی گروه نینگ سهل- کم 17 ییللیک ایجادی فعالیتی دوامیده 200-300 گه یقین تورک تیللری (اوزبیک-تورکمن) ده قوشیق و کویلر افغانستان رادیو و تلویزیونی آرشیفیده کوچیریلیب قالدی. اوشبو هنری گروه ترکیبیده: صدرالدین انتظار جوزجانی، ملا تاج محمد سرپلی، خیرمحمد چاووش، هدایت الله احمدی، محمد صابر عندلیب، داکتر عبدالله درمان، وحید امید، عبدالواحد رحیق نظری، عبدالاحد سحر، هدایت الله احمدی، سید جعفر قویاش اندخویی، لطافت خانیم، پروین خانیم، رشیده ژاله، مرجان خانیم، سبزه گل، محمد عالم مرآت، لطیف نظری، محمد کاظم امینی، محمد حسین و… کبی تنیقلی اشوله‌چیلر، شونینگدیک: محمد شفیع عظیمی، عبدالرشید اکه اندخویی، همایون منصوری، عبدالوهاب مجبور و شمس الدین دایره نواز، شکرالله توله نواز، سید قاسم امینی قوشقارچه نواز اوزبیک اولوسی نینگ تنیقلی چالغوچی لری ییتیشیب چیقدیلر.
بیز اوشبو مقاله آرقه‌لی افغانستانده اوزبیک موسیقی صنعتینی رواج و رونقی یولیده بی بها اولوش قوشگن «ظفر» گروهی حقیده سوز یوریترایکن‌میز. بو گروه افغانستانده اوزبیک هوسکار موسیقی‌سینی گلله‌ب- یشنه‌شی یولیده هاریمس ایش- کوره‌ش آلیب باردی. «ظفر» هنری انسامبلی نینگ تانیشتیریش اوچون بیز بیرینچیده اوشبو گروه ترکیبیده هنری فعالیت آلیب بارگن چالغوچیلر (نوازنده) و ایکّینچیده اوشبو موسیقی صنعتی گروهی بیلن بیرگه ایش قیلیب کیلگن اشوله‌چیلر (آوازخوان) نی قیسقه صورتده تانیشتیریب اوتماقچی میز:
استاد محمد شفیع عظیمی
رحمتلی استاد قاری محمد عظیم عظیمی سرپلی عایله سیگه منسوب استعدادلی موسیقی نواز، بسته کار (آهنگساز)، مینیاتورکار، ظفر گروهی نینگ تأسیس ایتیلیشی اوچون کتته تشبث کورسه‌تیب، ظفر گروهی نینگ باشلیغی و ضمناً اوستون قولگه ایگه قوشقارچه نواز، قاله‌ویرسه او، افغانستان رادیو- تیلی کانالی آرشیفلریده «ظفر» گروهی نامیدن ثبت ایتیلگن قوشیقلرنینگ کتته قسمینی بسته کارلیک قیلیب (کمپوز) باغله‌گن.
او، کابل بیلیم یورتی، تیل و ادبیات فاکولته‌سی، هنرلر دیپارتمنتی نینگ بیتدیریب کیین اوشه ییرده استاد صفتیده ایش باشله‌دی. (اوشبو دیپارتمنت 61-1360 ییللر فاکولته درجه‌سیگه کوتریلدی.
محمد شفیع عظیمی اصلده استعدادلی (ماندولین) نواز بولیب، سونگره رباب نوازلیک بیلن شغلله‌نیب، ظفر گروهی تشکیل ایتیلیشی بیلن (قوشقارچه) چاله باشله‌دی. محمد شفیع عظیمی افغانستان رادیو- تیلی کانالی تشکیلاتیده‌گی «افغان موزیک ریاستی» نینگ (موسیقی بوردی) اعضاسی صفتیده هم رسمی ایش قیلدی.
او، اون ییتی ییل «ظفر» ناملی اوزبیکچه موسیقی گروهی نینگ ارکستری باشلیغی، قاله‌ویرسه هنرلر فاکولته‌سی استادی صفتیده رسمی ایش قیلدی. او، 1370 ییلی اولکه‌ده خوف‌سیزلیک معماسی کوچه‌یگن بیر دورده اوز وطنینی تشله‌ب، عایله‌سی بیلن بیرگه اوزگه یورتلرده کیتیش گه مجبور بولدی. معلوم بولیشیچه، بو کیشی حاضر سویدن مملکتی ده اوزاق ییلردن بویان استقامت قیلیب کیلماقده.
عبدالرشید اکه اندخویی (دوتارچالووچی)
بو کیشی اصلده اندخوی‌دن بولیب، اوزاق ییلردن بویان کابلده استقامت قیلردی. معلوم بولیشیچه «ظفر» انسامبلی نینگ هنری فعالیتی باشله‌نیشیدن، سونگیگچه او، محمد شفیع عظیمی بیلن یانمه-یان اوشبو موسیقی گروهی فعالیتی نی آلغه آلیب باردی.
ظفر گروهی اعضالری 1357 ییلدن باشله‌ب، 1370 ییلی داکتر نجیب الله حاکمیتی آغدریلیشی زمانی‌گچه اوّلده «افغان موزیک» ریاستی تشکیلاتیده، سونگره ایسه «کلتور ملی کمیته سی» (حاضرگی مدنیت و عاموی اخبارات واسطه‌لری وزارتی) نینگ «موسیقی ریاستی» چوکاتیده رسمی مامور صفتیده ایشله‌دی.
مین بو کیشی بیلن 1363 ییلی نینگ عقرب آییده تانیشدیم و سهل- کم 3 ییل ظفر گروهی چوکاتیده بیرگه ایشله‌دیک. اوشه ییللر بو عالیجناب کیشی کابل شهری نینگ «جوی شیر» ناملی محله‌سیده بیر کرایی اوییده اولتیره‌ر ایدی. او، دوتارنی جوده زور کیفیت بیلن چالر ایدی. ظفرگروهی واسطه‌سیده رادیو- تلویزیونده ثبت ایتیلگن بوتون اشوله‌لرگه او دوتار چالگن قاله‌ویرسه دایره (دپ) بیلن بیر خیل کویلر هم اوکیشیدن یادگار قالگن.
معلوم بولیشیچه اولوغوار ذات موندن 5-10 ییل آلدین عالمدن کوزیومگن. الله رحمت ایله‌سین!
غفور جان وفا دوتارچی
افغانستان اوزبیک موسیقی صنعتی نینگ پارلاق سیمالریدن بیری غفور جان وفا، او، اوزبیک موسیقی صنعتی نینگ رواج و رونقی‌گه کتته خذمت کورستگن موسیقی صنعتکاری. او، 1345 نچی ییلدن باشله‌ب 1351 ییلگچه «گلشن» گروهی بیلن فعالیتده بولیب اولر بیلن بیرگه (سیملی دوتار) چالرایدی. او، اوتکیر استعدادلی، قولی چوچوک و ذهنی مستحضر موسیقی‌چی ایدی.
غفور جان وفا «گلشن» گروهی نینگ اساساسچیلریدن بیری بولیب دستلبکی «گلشن» و سونگّی «ظفر» گروهی نینگ اساسچیلریدن بولگچ؛ شفیع عظیمی، محمد اعظم جان عظیمی، صدرالدین انتظار جوزجانی، ملا تاج محمد سرپلی، عبدالله ایرکین، یوسف ضابط، محمد الله نوری لر بیلن بیرگه یانمه- یان ایشله‌دی.
محمد همایون منصوری (دایره نواز)
همایون منصوری عایله‌سی اصلده تورکستاندن بدرغه بولیب، افغانستانده استقامت قیلگن مهاجرلردن بولگن. بو ییگیت دپ نی جوده هم یاقیملی چالرایدی. استاد شفیع عظیمی، عبدالرشید اکه اندخویی سینگری بوکیشی هم «ظفر» گروهی نینگ هنری فعالیتینی تانگیدن باشله‌ب آخرگچه اوز فعالیتینی دوام ایتدیردی. او اساساً «ظفر» انسامبلیده «دپ» چالگن، بیرار حالده «آکاردیون» هم چالرایدی. او، موسیقی صنعتی نینگ اوز آته‌سی دن (مرحوم استاد ضیا خواجه منصوری) اورگه‌نیب، موسیقی نواز بیر عایله‌ده تربیه‌لنگن اونینگ رحمتلی آته سی موسیقی اوستادی بولیب اونینگ سینگلی هم «اشوله‌چی» ایدی.
منصوری هم افغانستان رادیو- تلویزیونی همده کلتور ملی کمیته‌سی گه قره‌شلی «موسیقی ریاستی» تشکلاتیده رسمی مامور صفتیده ایش قیلیب 1370 ییللرگچه اوز فعالیتینی دوام بیردی.
او، اینیقسه 1363 ییلدن شو گروه فعالیتی نینگ سونگیگچه اوزبیکچه قوشیقلرده «دپ» چالگن. اولکه‌ده خوف‌سیزلیک معماسی کوچه‌ییب، داکتر نجیب الله حاکمیتی زمانیده او، اوز عایله‌سی بیلن تشقی مملکتلرده کیتیش گه مجبور بولیب، اوزاق ییلردن بویان تورکیه نینگ استانبول شهریده استقامت قیلیب کیلماقده.
شمس الدین سرپلی (دایره نواز)
بـو کـیـشـی هـم «ظـفـر» گـروهـی تـشـکـیـلاتیـده 1357 ییـلدن باشلب 4-5 ییل هنری فعالیت قیلگن. شمس الدین هم «دپ» چالیشگه اوته استعدادلی بولیب، افغانستان رادیو- تلویزیونی آرشیفیده ایلک بار ثبت بولگن اوزبیکچه قوشیقلرده «دپ» چالگن. بو کیشی 61-1360 ییللر آقیمیده اولکه‌ده خوف‌سیزلیک وضعیتی بوزیلگن چاغلرده وطندن چیقیب کیتگن. مین بو کیشی بیلن اصلاً اوچرشگن یوقمن بیراق اونینگ حقیده معلوماتنی ظفر گروهی اعضاسیدن ایشیتیب قالگنمن.
عبدالوهاب مجبور (دایره نواز)
ظفر انسامبلی تشکلایتیده اوزاق ییللر هنری فعالیت قیلگن کیمسه‌لردن بیری عبدالوهاب «مجبور» بولگن. بو کیشی هم اصلده «دپ» چالیب کیلگن. او، منتظم روشده ظفر گروهیده فعالیت قیلمسه هم، آره- سیره اوشبو هنری گروه بیلن بیرگه یاردم قیلیب کیلگن.
ظفر گروهی 1357 ییلدن 1359 ییلگه قدر منتظم روشده بوتون اوزبیک چالووچیلر و اشوله‌چیلرنی اوز تیوره‌گیده جمع‌لب فعالیت قیلردی، بیراق اولکه‌ده خوف‌سیزلیک معماسی زوره‌ییب اولکه اهالیسی نینگ حربی خذمتگه چقیریش معماسی مهم مساله گه ایله‌نیب کیتگندن کیین، اینیقسه اولکه سطحیده «خلق» و «پرچم» حزبی اعضاسی آره‌سیده سیاسی توقنه‌شولر اوج آلیب حفیظ الله امین باشچیلیگده خلق حزبی نینگ حاکمیتی آغدریلیب، اورنیده بیرک کارمل باشچیلیکده «پرچم» حزبی نینگ پیروزلیگی بیلن، «خلق» حزبی نینگ سیاسی باشلیغلری نینگ بیر خیلی اولدیریلیب، ینه کتته قسمی قماققه تشلندی. شو قطارده عبدالحکیم شرعی جوزجانی هم کیریشرایدی. شو کیشی نی قماققه تشله‌نیب وزارت لوازمیدن چیتلنتیریلیشی بیلن «ظفر» انسامبلی حقیقتاً هم کتته حمایت چیسینی قولدن بیریب، اوشبو گروه اعضاسی اوزی نینگ بویوک حامی سینی قولدن بیردی. کیین بو گروه اعضاسی حربی خذمتگه چقیریلیب، اوشبو گروه تشکیلاتیده اوز فعالیتلرینی تاخته‌تدیلر.
عبدالوهاب هم انه شو قطارده کیریشر ایدی. او، نیچه قتله حربی لر صفیگه خذمتگه کیریب کیین 65-1364 ییللر هرات «قول اردو» سیگه صاحب منصب بولدی. بیرار پیت کابلده کیلگنده «ظفر» گروهی واسطه‌سیده یولگه تشلنگن کنسرت و رادیویی ثبت لرده یاردم بیررایدی.
شکرالله (توله نواز)
اوشبو عجایب استعدادلی ییگیت ظفر انسامبلی نینگ تأسیس ایتیلیشیدن 61-1360 ییللرگه قدر، اوشبو انسامبل بیلن یقین ایجادی علاقه‌ده بولیب کیین اولکه‌دن چیت ایللرده کیتیش گه مجبور بولگن، او بیر مدت سعودی عربستانده یشه‌گن.
او، «ظفر» انسامبلی نینگ قوریلیشیدن 1360 ییلگه قدر اوشبو موسیقی گروهیده فعالیت قیلدی. شکرالله اساساً توله چالرایدی. او «توله» نینگ سحرلی کویی بیلن اوزبیک اشوله‌لریگه حلاوت بغیشلر ایدی، قاله‌ویرسه اوندن بیرخیل کویلر هم میراث قالگن. مین بو کیشی بیلن اصلا اوچره‌شگن یوقمن.
جمعه خان تخاری (غیجک نواز)
بو کیشی تخار ولایتی نینگ تاجیکلریدن بولیب، کلتور دولتی کمیته‌سی (حاضرگی مدنیت و عاموی اخبارات واسطه‌لری وزیرلیگی) گه قره‌شلی «موسیقی ریاستی» تشکیلاتیده 1362 ییلدن «ظفر» انسامبلی بیلن هنری فعالیتینی باشله‌دی. انه شو ییلدن باشلَب «ظفر» انسامبلی فعالیتی نینگ سونگی دملریگچه افغانستان رادیو- تیلی کانالی آرشیفلریده کوچیریب قالدیریلگن اوزبیکچه قوشیقلر همده انه شو گروه تمانیدن یولگه تشلَنگن بیر خیل کنسرتلرده هم بو کیشی غیجک چالگن.
احمد فواد (ویلون نواز)
بو عجایب استعدادلی ییگیت اصلده مزارشریف تاجیکلریدن بولیب کابل پولی تخنیک انستیتوتیده تحصیل قیلر ایدی. او، اوشه زمان افغانستانده‌گی بویوک موسیقی استادلری بیلن یانمه-یان تاخته‌ب بیر قطار قوشیقلرده (ویولون) چالگن.
احمد فواد بیرار پیت اوز علاقه‌سی بیلن ظفر گروهیگه کیلیب بیرخیل قوشیقلر اجراسی همده اوشبو گروه تشبثیده یولگه تشلَنگن بیر خیل کنسرتلرده «ویولون» چالر ایدی. او، حقیقتاً هم انه شو چالغو اسبابینی چالیشده اوستون قولگه ایگه ایدی. او، دکتور عبدالله درمان، رشیده ژاله… بیلن بیرخیل قوشیقلرده «ویولون» چالگن.
محمد قاسم امینی (قوشقارچه نواز)
بو کیشی اصلده سرپل ولایتیدن بولیب «ظفر» انسامبلی فعالیتی نینگ باشله‌نیشیدن 61-1360 ییللرگچه اوشبو گروه تشکیلاتیده هنری فعالیت قیلیب سونگره اولکه‌ده‌گی ناقوله‌ی امنیتی وضعیت طفیلی وطندن چیقیب کیتیشگه مجبور بولگن.
او، اصلده قوشقارچه نواز بولیب اوشبو چالغو اسبابی بیلن شغلله‌نیب قالگن. محمد قاسم اوزاق ییللردن بویان سعودی عربستان نینگ «مدینۀ منوره» شهریده استقامت قیلیب کیلماقده. مین بو کیشی بیلن بدرغه‌لیک ییللرده تانیشدیم. او، غربیتده هم اوز سیویکلی چالغوسی بیلن یشه‌یدی.
ایضاح: ظفر گروهی تشکیلاتیده 1978 ییلدن 1991 ییلگه قدر (70-1357 ییللر) یولگه تشلنگن رسمی کنسرت، یا که ثبتلر آقیمیده بیر خیل کیشیلر تصادفی صورتده بیرار مرته قوشیق اجرا ایتیب یا که چالغو اسبابی چالگنی ممکن، بیراق مین اوشبو بحثده شو گروه ترکیبیده ایزچیل یا که رسمی صورتده موسیقی صنعتی بوییچه ایش- فعالیت قیلیب کیلگن کیشیلر رویخطینی کیریتیش اورینگنمن. بوندن تشقری صابر عندلیب، خیرمحمد چاووش، هدایت الله احمدی، دکتور عبدالله درمان… کبی بیرخیل اشوله چیلر اوزی هم اشوله‌چی هم چالووچی بولگنلر، مین بوخیل کیشیلرنی بحثیمیزنی ایکّینچی بولیمیده ایسله‌ب اوته‌من.
ایسلتمه: یوقاریده افغانستان تاریخیده اوله‌راق تشکیل تاپگن «ظفر» ناملی موسیقی صنعتیگه عاید قیسقه طرزده معلومات قید ایتیلیب اوتیلدی. البته اوشبو معلومات عاموی اخبارات واسطه‌لری آرقه‌لی ترقه‌له‌دیگن بیرینچی یازوو. مین موندن ایکّی ییل مقدم شو خصوصده آریانا تیلی کانالی نینگ اوزبیکچه بولیمی (یوزمه- یوز برنامه‌سی) آرقه‌لی اولکه‌ده اوزبیک موسیقی صنعتی نینگ اچینرلی وضعیتی حقیده فکر الماشتیریب، اوشبو معلوماتلرنی پیت بولمه‌گنی اوچون یازمه شکلده یازیش گپینی، ینه بیر وقتده قویگن ایدیم. حاضر ایسه شو تکلیف بیر خیل احساسلی ییگیتلر (جمله‌دن حرمتلی قدردان ییگیت فیروز رحیمی رادیو بی.بی.سی مخبری) طلبیگه بناءً بوینومگه قیته‌دن یوکلَندی.
موسیقی و باشقه شو خیل مساله‌لرگه نسبتاً بیز یشه‌ب تورگن محیط و مملکت فضاسینی قمره‌ب آلگن سنتی و طالبانی تفکر، همده ایل اولوس نینگ اقتصادی و معنوی جهتدن قالاق‌لیگی هردایم مینی شو حقده عملی اورینیش‌لریم یولیده کتته توسیق یره‌تیب کیلگنی بیر یاقده تورسین حتی که شو حقده یازیشگه هم خلخیت بیریب تورگن. مینگ افسوسلر بیلن کیم اولکه‌ده موجود بیر خیل قرا نیّت‌لر و پوندیمینتالیستیک تفکرلرگه اساساً عامه اولوس نینگ کتته قسمی همده بیر خیل ییگتلر و ضیالی‌لر آره‌سیده موسیقی و شونگه اوخشَش اجتماعی انگ نینگ تورلی شکللریگه باغلیق پدیده‌لرگه نسبتاً یامان و سلبی قره‌ش روحیه‌سی اوج آلیب کیلماقده. مین بیر مدت تیل و مدنیت گه نسبتاً ملی مسوولیت اساسیده شو ساحه گه قیزیقیب فعالیت قیلگنیم طفیلی، قاله‌ویرسه ایگیرمه اوچ ییلدن بویان عاموی اخبارات واسطه‌لریده شو حقده بیر بحث و صحبت اوتقزیلمه‌گنینی شاهدی بولیب توردیم. بو اوزاق مدت آره‌سیده انچه بی‌فراستلیکنی کوریب ینه هم مسوولیت یوزه‌سیدن اوزیم کوریب- ایشتیب قالگن معلوماتلرنی کوچیریب عاموی‌لشتریشگه اوریندیم. مینگه بو یازوودن اساسی مقصد اولکه بوییچه شو ساحه‌ده فعالیت آلیب باره‌یاتگن‌لر توجه‌سینی بو حقده قره‌تیشدن تشقری، حاضرگی زمانده مدنیت و فرهنگ نینگ اینگ مهم ترماغی سنه‌لگچ موسیقی توریده توجه قره‌تیلیب بو ساحه‌ده عملی ایش قیلیش دیر. مینگ افسوسلر کیم، بوندن 36 ییل آلدین ملی تفکرگه ایگه احساسلی بویوکلریمیزنینگ تشبثی نتیجه‌سیده افغانستان دولتی رادیو- تلویزیونی تشکیلاتیده تورک- اوزبیک خلقی شونده‌ی بیر بویوک یوتوقلرنی قولگه کیریتدیلر، بیراق اولکه‌ده خوف‌سیزلیک وضعیتی بوزیلیب کیتیش نتیجه‌سیده بیز اوشبو ملی یوتوقلرنی سانینی آشیریش اورنیده، زمان اوتیشی بیلن اوشبو یوتوقلرنینگ بیرین- کیین قولدن بیریشگه باشله‌دیک
بیز سونگی 12 ییل آره‌سیده اولکه سطحیده بیر قطار اوزبیکچه یایین بیره‌دیگن ایرکین رادیو و تیلی کاناللر تأسیس ایتیلیشینی شاهدی بولیب کیلدیک، لیکن قنده‌ی دیر شو حقده توجه قره‌تیب، قیته تیکله‌ش ایشینی اونوتیب قویدیک. هر حالده اوشبو کمچیلیکلر و اونینگ عامللری حقیده بحث یوریتیش اوزی علیحده بیر فرصت طلب قیلیش یانیده بیر خیل اچیق حقیقتلرنی تیلگه آلیشگه زمینه یره‌ته‌دی، مینی فکریمچه اوشبو حقیقتلرنی ایشیتیش اوچون بیز خلقگه منسوب تورلی ساحه‌لرده موجود بویوکلرگه هم، کیچیکلرگه هم حاضرگچه شو ظرفیت اونیب- اوسمه‌ی تربیه‌لنمه‌ی قالگن. دیمک، بیزنینگ بحثیمیز یالغیز اوزبیک هوسکار (آماتور- شوقی) موسیقیسی بابیده. البته فولکلوریک (محلی) موسیقی همده مقام موسیقی (اوزبیک کلاسیک موسیقی توری) صنعتی توری اوز اورنیده علیحده بحث یوریتیشنی طلب قیله‌دی.
بحثنی باشیده ایسله‌تیب اوتگندیک مین اوشبو یازوونی ایکّی قسمگه، بیری «ظفر» گروهی تشکیلاتیده فعالیت قیلگن چالغوچیلر. ایکّینچی، اوشبو موسیقی گروهیده اشوله‌چی (آوازخوان) صفتیده فعالیت قیلگن‌لر حقیده عمومی معلومات بیریشگه قرار قیلگن ایدیم. بحثیمیزنی بیرینچی قسمی نهایه‌سیگه ییتدی، ایمدی «ظفر» موسیقی گروهی تشکیلاتیده 1357 ییلدن 1370 ییلگه قدر افغانستان دولتی رادیو- تلویزیونیده اوزبیکچه‌ده اشوله اوقیگن‌لر حقیده معلومات بیریشگه اینتیله‌من. دیمک، افغانستانده ظفر گروهی یالغیز اوزبیک تیلیده‌گینه ایمس، بلکه تورکمن تیلیده هم اشوله‌لر ثبت قیلیب رادیو تلویزیون آرشیفلریده قالدیریش مسوولیتی‌نی هم بی‌واسطه اوز ذمه‌سیگه آلگن ایدی. مین بو حقده فرصت بولگنده بحثنی سونگیده قیسقچه تاخته‌لیب اوتماقچیمن. بحثیمیزنی ایکّینچی قسمیده قوییده‌گی اشوله‌چیلر حقیده معلومات قید قیلیب اوتماقچی من:
صدرالدین انتظار جوزجانی
اوزبیک هوسکار موسیقی صنعتیده کتته خذمت کورستگن فراصتلی بسته‌کار (آهنگساز) و اشوله‌چی و بدیهه گوی شوخ طبع کیمسه. او، بیرینچی بولیب اوزبیک موسیقی صنعتی بوییچه قدم قوییب 1345 ییلی «گلشن» موسیقی انسامبلی نینگ شبرغان شهریده ملا تاج محمد سرپلی، بهاءوالدین تنبور نواز، محمد شفیع عظیمی و باشقه بیرخیل اورتاقلری بیلن بیرگه‌لیکده اساس قویدی، اوزبیک ملتچی ضیاءلری تشبثیده افغانستان رادیوسیده بیر ساعتلیک «اوزبیکچه پروگرامی» آچیلیشی دن سونگره اوشبو موسیقی گروهی اوزبیکچه اشوله‌لرنینگ ثبت و کوچیریب قالدیریش مسوولیتی‌نی هم اوز ذمه سیگه آلدی.
هجری 1357 ییلی افغانستان رادیو- تلویزیونیده رسمی صورتده «ظفر» ناملی اوزبیکچه موسیقی صنعت گروهی ایشگه باشله‌شی بیلن، بو کیشی رادیو افغانستانده چقیریلیب اوز قوشیق و کویلرینی رادیو- تلویزیون آرشیفیده ثبت قیلشگه باشله‌دی. او، ایلک بار ملا تاج محمد سرپلی بیلن بیرگه اوزبیک موسیقی سی تاریخیده حماسی و میهنی کوره‌س (قوشمه شکلده اوقیله‌دیگن اشوله‌لر) ثبت قیلیب قویدی. در حقیقت منه شو ایکّی کیشی ملا تاج محمد سرپلی و صدرالدین انتظار جوزجانی اوزبیک موسیقی سی گه باشقه‌لر اوچون یول باشلَب بیرگن اولوغوار صنعتکارلردن سنه‌له‌دیلر. او، منتظم روشده ظفر گروهیده فعالیت قیلمه‌گن بولسه هم، بیرار مناسبتلر یا رسمی و نارسمی سفرلر ضمنیده کابلده کیلیب، «ظفر» گروهی بیلن اشوله ثبت قیلیشگن. او، اوز آوازیگه اوقیگن قوشیقلر یانیده، اوز قلین دوست و اورتاقی بولمیش ملا تاج محمد سرپلی قوشیقلری کتته قسمینی بسته‌کارلیک قیلیب کمپوز باغله‌گن.
ملا تاج محمد سرپلی
افغانستانده‌گی اوزبیک هوسکار موسیقی سی ایلغارلریدن بیری بولگچ ملا تاج محمد سرپلی، سرپلده توغیلیب اوشه ییرده‌گی دینی مدرسه‌لرده بیرینچی سواد و دینی علملرنی اورگه‌نیب چیقدی. بیرینچیده مدرسه و ملا امام‌لیک بیلن شغلله‌نیب، کیین اوز یاشیرون ذوق- شوقیگه اساساً موسیقی عالمیگه قدم قوییب بو یولگه کتته یوتوقلر قولگه کیریتدی. او ییتوک دین عالمی، استعدادلی نعّت خوان، ذکاوتلی بسته کار، حاضرجواب هزلچی و آلتین سیسلی اشوله‌چی بولگن. او، ایلک بار اوزبیک خلق موسیقی سی تاریخیده خلق آغزه‌گی ادبیاتگه منسوب مشهور «طاهر و زهره»، «غریب و شاه صنم»، «ابراهیم ادهم» کبی فولکلوریک داستانلرنینگ اوز شخصی تشبثی بیلن قیتانلرگه کوچیریب عامه اوزبیک خلقیگه ییتکیزیب بیردی.
عامه خلق آره‌سیده سرپللیک ملا تاج محمد آتیگه شهرت قازانگن تاج محمد. ایلک بار اوز اوستاذ و اورتاقی بولگچ صدرالدین جوزجانی بیلن بیرگه 1345 ییلی «گلشن» موسیقی گروهی نینگ تأسیس ایتیلیشیده قوپال حصه قوشیب، کیین ایلک بار رادیو افغانستان چوکاتیده آچیلگن «اوزبیکی پروگرام» بیلن هم یقین ایجادی علاقه‌ده بولیب قالدی. آره دن کوپ مدت اوتمه‌ی مستبد و متعصب کیمسه بولگچ سردار داوود نینگ صدارت ییللریده اوشبو پروگرامنی تاخته‌تیلیب قوییشی، نه یالغیز «گلشن» موسیقی گروهی اوچون بلکه بوتون اوزبیک ضیاءلری اوچون کتته بیر فاجعه سنه‌لر ایدی.
هجری 1357 ییلی ظفر موسیقی انسامبلی نینگ تأسیس ایتیلیشی ملا تاج محمد سرپلی نینگ هنری فعالیتگه کتته ایز قالدیردی. ملا تاج محمد سرپلی ظفر گروهی همده اوزبیک خلقی موسیقی سی روج و رونقی اوچون کتته خذمت قیلگن، اونینگ تیم- تینیق اوزبیکچه اشوله و قوشیقلری کونگللردن هاردیق چیقه‌ریب هر بیر اوزبیک ایشیتووچی کونگلیگه معقول توشگن. او، اوزبیک موسیقی سیگه قیزیققن هر بیر صنعتکاردن کوره کوپراق اوزبیکچه اشوله ثبت قیلیب قالدیرگن و اوشبو هنری ایجادیاتی ایل- اولوسگه منظور بولگن.
دکتور عبدالله درمان
دکتور عبدالله درمان هم ظفر گروهی نینگ اساسچیلریدن بیری بولیب، او 1362 ییلی کابل بیلیم یورتی ابو علی بن سینا نامیده‌گی طب فاکولته‌سینی بیتدیریب چیققن. درمان 1357 ییلدن ظفر گروهی بیلن بیرگه موسیقی صنعتی بوییچه فعالیتگه باشلَب 1363 ییلگچه اوزلوکسیز طرزده اوشبو فعالیتیگه دوام بیردی. او، استعدادلی تنبور چالووچی. مهارتلی بسته‌کار و تویغولی اشوله‌چی بولگن. درمان ظفر انسامبلی گه کیلگنیدن کیین اشوله‌چیلیک یانیده «آکاردیون» چالیشگه هم باشله‌دی.
او، ظفر گروهی تشکیلاتیده کتته هنری- ایجادی ایشلر قیلیب (50) گه یقین اوزبیکچه اشوله‌لر نینگ افغانستان رادیو- تلویزیونی آرشیفیده ثبت قیلیب قالدیرگن. 58-1357 ییللر اونینگ موسیقی بوییچه قیزیق ایجادی ییللری سنه‌له‌دی. درمان، افغانستان اوزبیک اشوله‌لرینی ثبت قیلیش یانیده ایلک بار آرتیق آته جان و کمال الدین رحیموف کبی اوزبیکستان تانیقلی اشوله‌چیلرنینگ اشوله‌سینی قَیته اوقییه باشله‌دی.
دکتور عبدالله درمان 1363 ییلدن 1367 ییللر طبابت مسلکی ایشلری بیلن بند بولیب قالگَنی اوچون موسیقی صنعتیگه آزراق توجه قره‌تدی. قاله‌ویرسه او، اره- سیره انه شو ییللرده فاریاب محیطیده اوز ایناغه‌سی، استعدادلی «طبله چالووچی» بولگچ انجنیر محمد عظیم موسیقی صنعتی رواج و رونقی اوچون فعالیت قیلسه هم «ظفر» انسامبلی اوز دایمی اعضالرینی بیرین- کیین قولدن بیریب ضعیف‌لشیب قالگنی طفیلی افغانستان رادیو- تلویزیونی آرشیفلریده اشوله ثبت قیلیب قالدیریش ایشلریگه آزراق قیزیقدی. او، 1370 ییلدن کیین موسیقی بیلن بوتونله‌ی خیرلَشدی.
دکتور درمان اوزاق ییللردن بویان بلخ ولایتیده استقامت قیلیب کیلماقده، او حاضر، قولاق و تماق (گوش و گلو) کسللیکلر متخصصی همده بلخ یونیورسیتیتی گه قره‌شلی طب فاکولته‌سی نینگ داملاسی (استادی) صفتیده رسمی ایش قیلیب کیلماقده.
رحمتلی الحاج عبدالاحد سحر
عبدالاحد سحر میمنه شهریده توغیلیب، اوشه شهرگه قره‌شلی ابو عبید جوزجانی لیسه‌سیده 1356 ییلی اوز تعلیماتینی بیتدیردی. او، اوقول (مکتب) دوره‌سیدن باشله‌ب موسیقی صنعتی بیلن قیزیقیب ابو عبید جوزجانی لیسه سیده‌گی هنری گروپ ترکیبیده، هنری فعالیتینی باشله‌ب اوز هنری بیلن ایل- اولوس آره‌سیده مشهور بولدی. سحر 1357 ییلی «ظفر» هنری گروهی تشکیلاتیده کیریشیب بیر قطار اوزبیکچه اشوله‌لرنینگ ثبت قیلیشگه باشله‌دی.
او، اوشه پیتلر حربی خذمت اوتکزیش مساله‌سی اینگ مهم و جدی معما بولگنی اوچون ظفر گروهی تشکیلاتیده حمایه قیلینمَسلیگی باعث افغانستان ییگیتلر دموکراتیک سازمانی تشکیلاتیگه باغلیق «شهرک جوانان» ده‌گی «گلسرخ» موسیقی صنعتی گروهی اعضاسی صفیده کیریشیب فرید رستگار، وجیهه خانیم، امیرجان صبوری، شریف غزل، نجیب رستگار، حفیظ وصال و باشقه‌لر بیلن بیرگه‌لیکده فعالیت قیله‌باشله‌دی.
او، 60-1359 ییللردن 1370 ییللرگچه «گلسرخ» انسامبلی نینگ «شرقی قسمیده» فعالیت آلیب باریب دری تیلیده اشوله اوقیش یانیده بیرار پیت «ظفر» گروهی بیلن هم هنری رابطه‌ده بولیب توره‌رایدی. اولکه‌ده خوف‌سیزلیک وضعیتی بوزیلیشی بیلن سحر میمنه گه قیتدی.
او، انه شو ییلدن باشلَب 1377 ییل گچه «گلسرخ» ناملی موسیقی صنعتی گروهی نینگ باشچیلیک قیلدی. ذکر ایتیلگن ییل آقیمیده شمال ولایتلریده طالبان حاکمیتی اورنه‌تیلیشی بیلن او پاکستانده مهاجر بولدی. او 5 ییل پاکستان نینگ پشاوریده حیات کیچیردی. طالبان حاکمیتی آغدیریلیشی بیلن او اولکه‌ده قَیتیب موسیقی بوییچه هنری فعالیتلرینی قَیته‌دن باشله‌دی. او (1386 ییلی) قان باسیمی یوقاری کیتگنی باعث، 1386 ییلی حوت آیی نینگ 18 میمنه شهری نینگ «زرگرخانه» محله‌سیده عالمدن کوز یومدی. اوندن 3-4 اوغیل و قیز باله قالگن.
خیر محمد چاووش
استعدادلی قوشقارچه چالووچی، سحرلی آوازگه ایگه اشوله‌چی و ماهر بسته‌کار خیر محمد چاووش افغانستان موسیقی صنعتی رواجیگه سلماقلی اولوش قوشگن صنعتکار. او «ظفر» انسامبلی گه فعالیت باشله‌مسدن ایلگری اشوله‌چیلیک بیلن دانگی چیقیب «سرپل بلبلی» دیب آت کوترگن ایدی. چاووش هنری فعالیتی «ظفر» گروهی نینگ تانگیدن باشله‌ب 1360 ییللرگچه اوزلوکسیز صورتده دوام تاپدی. او اوشبو موسیقی گروه ترکیبیده هنری- ایجادی ایش قیلیب کتته تورکومگه ایگه، اوزبیکچه اشوله‌لرنینگ افغانستان رادیو- تلویزیونی آرشیفلریده ثبت قیلیب قویدی. او، ظفر انسامبلیده اشوله اوقیش یانیده قوشقارچه (اوزبیکچه رباب) هم چالگن.
او، 1357 ییلدن 1360 ییلگچه موسیقی ساحه‌سیده اوزیدن کتته فعالیت کورسه‌تیب و انه شو ییللر اونینگ قیزیق هنری- ایجادی ییللری حسابلنه‌دی. شو ییللر آقیمیده او منگو قوشیقلر اوزیدن یادگار قویگن. موسیقی چاووش عایله‌سیده بیر میراث شکلده سقله‌نیب اونینگ ایناغه‌سی «داوود چاووش» هم اوستون قولگه ایگه «کیبورد» نواز و استعدادلی اشوله‌چی بولگن.
چاووش، 1360 ییلی یوقاری بیلیم آلیش مقصدیده (ساویت اتفاقی) ده جونه‌تیلیب، تاشکینت دولتی یونیورسیتیتیده‌گی، اوزبیک تیلی و ادبیاتی بولیمینی بیتدیریب چیقدی. او، انه شو ییللر هم اره- سیره «ظفر» گروهی بیلن ایجادی علاقه‌ده بولیب، کیین موسیقی صنعتینی اوزی نینگ اساسی مشغولیتی صفتیده تنله‌دی. چاووش اوزاق ییللردن بویان موسیقی بیلن اوزلوکسیز صورتده شغلله‌نیب قالیب، حاضر ایسه کانادا اولکه‌سیده استقامت قیلیب کیلماقده.
الحاج محمد صابر سنبل عندلیب
محمد صابر سنبل عندلیب 1342 ییلی سرپل شهریده توغیلیب اوشه ییرده‌گی «قاضی منهاج سراج جوزجانی» لیسه سینی بیتدیریب چیققن. او، 1361 ییلی یوقاری تحصیلات آلیش نیتیده «ساویت اتفاقیده» جونه‌تیلیب، تاشکینت دولتی یونیورسیتیتی، اوزبیک تیلی و ادبیاتی بولیمینی بیتدیریب ماسترلیک سندینی قولگه کیلتیریگن. او، طالبان دهشتلی حاکمیتی دوریده 5-6 ییلی مهاجر بولیب سعودی عربستانده یشه‌گن. حاضر ایلیک یاشده اوچ قیز و اوچ اوغیل ایگه سی بولیب سرپل شهریده‌گی یوکسک دارالمعلمین ده استادلیک قیلیب کیلماقده.
او، اوز هنری فعالیتینی «ظفر» انسامبلی بیلن 1357 ییلده باشله‌ب 1361 ییلگچه اوزلوکسیز طرزده دوام ایتدیردی. شو ییللرده او قیزیق هنری ایجادی ایشگه باشله‌ب گوزه‌ل و چیرایلی اشوله‌لرنی افغانستان رادیو- تلویزیونی آرشیفیده ثبت قیلیب قویدی. صابر سنبل عندلیب 1368 ییلی اوز تحصیلینی بیتدیریب قَیتگچ، ینه هم موسیقی بوییچه اوز فعالیتینی دوام ایتدیریب بیر خیل قوشیقلرنی «ظفر» گروهی فعالیتی نی سونگی ییلریده هم ثبت قیلیب قویدی. اونینگ موسیقی صنعتی بوییچه هنری فعالیتینی محصولی اوشه وقتده‌گی افغانستان رادیو- تلویزیونی چوکاتیده 8 تلویزیونی و 38 رادیویی اوزبیکچه اشوله‌لردن عبارت.
صابر سنبل عندلیب حاضرگچه هم اوز هنری فعالیتینی دوام ایتدیریب کیلماقده. او، قابلیت‌لی اشوله‌چی، ماهر بسته‌کار و استعدادلی دَب (دایره) و قوشقارچه نواز. او، ظفر گروهیده هم بیرار پیت قوشقارچه چالیب کیلگن.
وحید امید میمنه‌گی
بویوک مشروطه خواه و افغانستانده نقاشلیک صنعتی نینگ «آته‌سی» پروفیسور غلام محمد میمنه‌گی عایله‌سیگه منسوب، اولکه نینگ تانیقلی دراماتور، چیزووچی، شاعر و یاوزووچی سی، استاد غلام علی امید سرخابی اوغلی وحید امید کابلده توغیلیب وایه گه ییتدی. او، صنعتکار و بیلیم‌لی بیر عایله‌گه دنیاده کیلیب تربیه‌لنگنی طفیلی یاشلیکدن موسیقی صنعتی بیلن قزیقیب کیلدی.
او، 58-1357 ییلدن باشله‌ب «ظفر» انسامبلی بیلن یقین مناسبتده بولیب اوزبیکچه قوشیقلرنینگ اوقیه باشله‌دی. او نینگ «بت سیمنبریم بیزنی اونوتمه» و «یوره‌کده کیلدی جانان استه- استه» ناملی قیزیق اشوله‌لری انه شو ییللر محصولی حسابلنه‌دی.
وحید امید کیین دری تیلده اشوله اوقیش بیلن قیزیقیب، افغانستان ییگیتلر دموکراتیک سازمانیگه قره‌شلی «شهرک جوانان» تشکیلاتی نینگ «گلسرخ» ارکستری ترکیبیده شامل بولیب هنری- ایجادی فعالیتده بولدی. سونگره موسیقی بوییچه یوقاری تحصیل آلیش اوچون «ساویت اتفاقیده» جونه‌تیلیب، اوکرایین جمهوریتیده ماسترلیک سویه‌گچه اوقیدی. او، اوزاق ییلردن بویان اروپایی مملکتلرده استقامت قیلیب کیلماقده.
سید جعفر قویاش
ماهر دوتارچی، استعدادلی اشوله‌چی سید جعفر قویاش اندخوی تومنیده توغیلیب، او ییرده ابو مسلم لیسه‌سینی بیتدیریب چیقدی. سید جعفر قویاش اوز اوتکیر استعدادی بیلن دوتار چالیشنی اوز آته‌سیدن اورگه‌نیب قالدی. او، اندخوی محیطیده اوزبیک مقام موسیقی سی نینگ بویوک اوستادلری سنه‌لگچ شاهی‌قل صوفی و استاد غفار کمال لر بیلن هم یقین رابطه‌ده بولیب، بو صنعت بوییچه اولردن بیرخیل تعلیمات کسب قیلدی.
سید جعفر قویاش هم «دوتار» بیلن بیر نیچه اشوله‌لرنی ظفر گروهی آرقه‌لی افغانستان رادیو- تلویزیونی آرشیفلریده کوچیریب قالدیرگن. او، 61-1360 ییللر آقیمیده مجاهدلرنینگ هجومی نتیجه‌سیده مزار-اندخوی شاه یولیده اولدیریلدی.
هدایت الله احمدی
اوزبیک موسیقی صنعتی نینگ پارلاق سیمالریدن بولگچ هدایت الله احمدی استعدادلی اشوله‌چی و قوشقارچه چالووچی. او، سهل- کم 3-2 ییل اوزلوکسیز صورتده ظفر موسیقی گروهی بیلن یقین ایجادی مناسبتده بولیب اشوله اوقیدی.
او، 1364 ییلی کابل پولیتخنیک انستیتوتیده جایلشگن «آماده‌لیک فاکولته‌سی» ده اوقیشگه کیریب شو ییل آقیمیده قیزیق هنری- ایجادی فعالیت قیلدی. او، بوندن آلدین هم ظفر گروهی بیلن یقین علاقه‌ده بولگنی تیلگه آلینه‌دی، لیکن مین بو حقده ییترلی معلوماتگه ایگه ایمسمن.
احمدی، 1355 ییلی اوشه وقتده‌گی «ساویت اتفاقی» ده یوقاری بیلیم آلیش مقصدیده جونه‌تیلیب، اوزبیکستان جمهوریتیده تحصیل کوریب کیین اوشه ییرده استقامت قیلدی. او، 1366 ییلیگچه هم انه شو هنری گروه بیلن یقین مناسبتده بولیب، اره- سیره اوز هنری فعالیتینی دوام ایتدیردی. معلوم بولیشیچه او، اوزاق ییللردن بویان اوز عایله‌سی بیلن بیرگه امریکا قوشمه شتاتلریده یشه‌ب کیلماقده.
دیپلوم انجنیر محمد عالم مرآت
تانیقلی شاعر و ایجادکار رحمتلی محمد آصف مرآت اوغلی، انجنیر محمد عالم مرآت میمنه شهریده دنیاگه کیلیب، کیین سی میمنه‌دن کوچیب کیلگنی طفیلی مزارشریف و شبرغان شهرلریده مکتب اوقیب اونیب- اوسدی. او، مکتب نی بیتدیرگندن سونگ 1362 ییلی کابل پولیتخنیک انستیتوتیده یوقاری اوقوو باشله‌دی.
مرآت 1363 ییلی نینگ قیشیده «ظفر» گروهی بیلن بیرگه اوز هنری فعالیتینی باشله‌ب، کلتور ملی کمیته‌سی (حاضرگی مدنیت و عاموی اخبارات واسطه‌لری وزیرلیگی) گه قره‌شلی «موسیقی ریاستی» تشکیلاتیده رسمی شکلده ایشگه کیردی. شو ییللر ظفر هنری گروهی افغانستان رادیو- تلویزیونی تشکیلاتیدن چیقریلیب، کلتور ملی کمیته‌سی، موسیقی ریاستی تشکیلاتیده باغلنگن ایدی. اوشبو هنری گروه، اداری جهتدن حمایت‌سیز قالگنی طفیلی بوتون اعضالری حربی خذمتگه برابر بولیب، افغانستان رادیو- تلویزیونی تشکیلاتیده موجود باشقه هنری گروهلر اعضاسی قطاری اوشه تشکیلاتده خذمتگه آلینمه‌گنلیگی باعث، هنری اعضاسی کتته قسمینی قولدن بیریب، شونینگ اوچون هم اونی هنری فعالیتی 2-3 کیشیگه باغله‌نیب قالدی.
مرآت 1363 ییلدن باشله‌ب 1366 ییلگچه محمد کاظم امینی بیلن بیرگه «ظفر» گروهی تشکیلاتیده اشوله‌چی و «اکاردیون» چالووچی صفتیده هنری فعالیت قیلدی.
او، اوزی نینگ 3-4 ییللیک هنری فعالیتی آقیمیده افغانستان رادیوسی آرشیفیده (20) دن آشه و تلویزیون آرشیفیده (5-6) اشوله اوزیدن ثبت قیلدیریب قوییشگن.
انجنیر محمد عالم مرآت حاضر فاریاب ولایتی نینگ قیشلاقلر اونیب اوسیتریش و قیته قوریش (احیا و انکشاف دهات) ریاستی لوازمیده ایش قیلیب کیلماقده.
فضل الحق یولچی
اندخویلیک فضل الحق یولچی 61-1360 ییللر آقیمیده افغانستان رادیو- تلویزیونی تشکیلاتی نینگ اوزبیکچه برنامه‌سیده بیر خیل «دیالوگ» لر همده اوشبو برنامه نینگ «نطاقی» صفتیده ایش باشله‌دی، سونگره «ظفر» گروهی بیلن هم اره- سیره هنری فعالیت قیلیب 5-6 اوشوله رادیو و تلویزیون آرشیفلریده ثبت قیلیب قویدی.
یولچی، اوزاق ییللردن بویان شبرغان شهریده استقامت قیلیب، حاضر آیینه تلویزیونی نینگ تشکیلاتیده رسمی ایش قیلیب کیلماقده.
عبدالواحد رحیق نظری
الحاج صوفی نظر محمد خان اوغلی عبدالوحد رحیق نظری. 1338 ییلی میمنه شهریده توغیلیب بیر معرفت‌پرور اوزبیک عایله‌ده تربیه‌له‌نیب وایه گه ییتدی. او، اوقول (مکتب) دوره‌سینی میمنه شهریگه قره‌شلی ابو عبید جوزجانی لیسه‌سیده بیتدیرگندن کیین کابلگه کبلیب استقامت قیله باشله‌ب، او کابل نینگ اوچینچی ناحیه‌سیگه قره‌شلی «میرویس هوتکی» نامیده‌گی باله‌لر لیسه‌سیده اوقیتووچیلیک قیلدی.
او، عبدالاحد سحر بیلن یقین قرداشلیک رابطه‌سی باعث ظفر انسامبلی گه یول تاپیب اوشبو هنری گروه فعالیتی نینگ تانگیدن 61-1360 ییللرگچه بو گروه بیلن یاووقدن- اوزاق رابطه‌ده ایدی. سونگره «عبدالله نوابی» (شادکام) بیلن بیرگه‌لیکده هنری فعالیت ایلگری آلیب باردی. او، اوزاق ییلردن بویان اوز عایله‌سی بیلن بیرگه سویتزرلند مملکتیده حیات کیچیریب کیلماقده.
انجنیر عبداللطیف نظری
الحاج صوفی نظر محمد اوغلی، عبدالواحد رحیق اینی سی عبداللطیف نظری 1342 ییلده میمنه شهریده توغیلدی.
او، اوقول (مکتب) دوره‌سینی میمنه شهریده بیتدیریب کیین یوقاری بیلیم آلیش مقصدیده کابلده‌گی «آماده‌گی فاکولته‌سی» ده اوقیشگه کیردی. 1363 ییلی اوشه وقتده‌گی «ساویت اتفاقی» ده جونه تیلیب، تاشکینت دولتی یونیورسیتیتی نی بیتدیریب چیقدی. او حاضر ایسه امریکا قوشمه شتاتلریده اوز عایله‌سی بیلن استقامت قیلیب کیلماقده. نظری 63-1362 ییللر آقیمیده ظفر انسامبلی بیلن بیر آز مدت هنری یاردمچی بولگن.
محمد حسین
عبدالاحد اوغلی محمد حسین میمنه شهریده توغیلیب اوشه شهرده اوقول (مکتب) دوره سینی بیتدیردی. او 65-1364 ییللر آقیمیده کابلده باریب، افغانستان مدافعه وزیرلیگی‌گه باغلیق حربی اوقویورتگه اوقیشگه کیریشدی.
محمد حسین 1365 ییلی ظفر گروهی بیلن یقین مناسبتده بولیب اوزی نینگ «گلستان ایچره اول دلبر، کیلور مستانه- مستانه» ناملی بیرینچی اشوله‌سینی افغانستان رادیو- تلویزیونی آرشیفیده کوچیریب قویدی. او، 1368 ییلیگچه اوز فعالیتینی اوشبو گروه ترکیبیده دوام بیریب، افغانستان رادیو- تلویزیونیده 5-4 اشوله اوزیدن ثبت قیلیب قالدیرگن.
محمد کاظم امینی
او، 1363 ییل نینگ قیشی، اوز رسمی مشغولیتی بولگچ فاکولته درسلری یانیده، کلتور ملی کمیته‌سی نینگ «موسیقی ریاستی» گه باغلیق «ظفر» هنری گروهی تشکیلاتیده کیریب، هنری فعالیتینی باشله‌دی. شو ییللر «ظفر» گروهی نینگ هر جهتدن ضعیفله‌شیب قالگن ییللری ایدی. چالغوچیلر آزلیگی، شو ساحه‌ده ضروری امکانیتلرنینگ بولمَسلیگی، منتظم روشده اوزبیک موسیقی سیده رسمی بسته‌کار یوقلیگی اوشبو هنری گروه اعضاسی ایشلریگه هردایم خله‌خیت بیریب توره‌رایدی.
امینی 1366 ییل نینگ باشلریگچه ظفر گروهی تشکیلاتیده اوز فعالیتیی دوام بیریب، کیین حربی خذمتگه کیریشدی. او اشوله یانیده بو گروه بیلن بیرگه «آکاردیون» هم چالیب اشوله‌لری نینگ کتته قسمینی اوزی بسته‌کارلیک قیلگن. اونی 3 ییللیک هنری فعالیتی ثمره سی (20) گه یقین رادیویی و (4) تلویزیونی اشوله‌لردن عبارت.
اونینگ قوشیقلری نینگ تولیق آرشیفی هم باشقه بیرخیل اوزبیک اشوله‌چیلر اشوله‌لری سینگری طالبان حاکمیتی دوریده (1375-1381) نابود ایتیلدی.
افغانستانده اوزبیک موسیقی صنعتی تاریخی حقیده‌گی بحثیمیز اوز نهایه‌سیگه ییتیب بارماقده. بیز افغانستانده‌گی اوزبیک موسیقی سیده خذمت کورستگن ایرکک آرتیست و اشوله‌چیلر حقیده معلومات قید قیلیب اوتدیک. حاضر ایسه، بو ساحه‌ده خذمت کورستگن عیال صنعتچی‌لر حقیده علیحده تورکومده بحث یوریتماقچیمیز:
رشیده ژاله
امیرخان اویغور قیزی رشیده ژاله در اصل شرقی تورکستان (تورکستان چینی) دن کیلیب افغانستانده استقامت قیلگن اویغورلردن سنه‌له‌دی. میلادی 20 عصر باشلریده (مایو. تسه. تونگ) باشچیلیگیده یولگه تشلَنگن انقلابی حرکت نتیجه‌سیده شرقی تورکستان (تورکستان چینی) اهالیسی ختایلیکلرنینگ اوزلوکسیز باسقینلری نتیجه‌سیده اوز ایرکینلیکلرینی قولدن بیریب، اوشبو اهالی اوز دین و مذهبی اعتقاداتی همده ایرکینلیکلرنی سقلَش اوچون اوزاق ییللر سریغ تنه‌لی ختای کمونیستلری بیلن کوره‌شیب در نتیجه بو اهالی نینگ بیر قسمی اوروشلرده هلاکتگه اوچره‌ب بیر خیلی ختای (چین) بیلن چیگره‌داش بولگن قوشنی اولکه‌لرده سورگون قیلیندیلر. انه شو جماعه گه منسوب عایله لردن بیری هم «امیرخان اویغور» عایله سی ایدی.
امیرخان اویغور اوزاق ییللر افغانستان نینگ باش کینتی کابلده یشه ب، اوشه وقتده‌گی اوقیش و اورگه تیش (تعلیم و تربیه) وزارتی تشکیلاتی نینگ اوزبیک تیلی و ادبیاتی بولیمیده رسمی ایش قیلدی.
رشیده ژاله ظفر گروهی آچیلیشیدن باشله ب 1360 ییللرگچه قیزغین ایجادی فعالیت قیلیب کمیده (50) گه یقین رادیو و تلویزیونی اشوله لرنی افغانستان رادیو- تلویزیونی آرشیفیده ثبت قیلیب قویدی. او، سحرلی آوازگه ایگه عجایب استعدادلی عیال ایدی. او، افغانستانده‌گی اوزبیک موسیقیسی تاریخیده ایلک بار اوز فعالیتی بیلن باشقه لرگه یول آچیب بیردی.
رشیده ژاله «ظفر» گروهی فعالیتی نینگ تانگیدن باشله ب اوز هنری ایجادی بیلن اوزبیک خلقی نینگ موسیقی خزینه سینی باییتدی. او، اوشبو گروه حمایه ایتیلمه ی اونینگ دایمی اعضالری بیرین- کیین بو گروه‌نی قویباریب کیتیشی همده بیرخیل مادی قیینچیلیکلر باعث افغانستان مدافعه وزیرلیگی تشکیلاتیده «صاحبمنصب» بولیب اوشبو وزارتگه قره‌شلی «اردو مرکزی انسامبلی» ده کیریشیب فرزانه، سلیم سحاب و باشقه لر بیلن بو هنری گروه تشکیلاتیده هنری فعالیت قیلیب دری تیلیده اشوله چیلیک قیله باشله ب و «ظفر» گروهیدن بوتونله ی اوز علاقه سینی کیسدی.
مولوده خانیم
بو خانیم هم «ظفر» گروهی بیلن یقین ایجادی- هنری رابطه ده بولیب بیر خیل اوزبیکچه قوشیقلر اوزیدن افغانستان رادیو- تلویزیونی آرشفلریده ثبت قیلیب قویدیرگن. مولوده خانیم 1360 ییللردن 1362 ییلگه قدر «ظفر» انسامبلی چوکاتیده هنری فعالیت قیلیب بیر خیل اوزبیکچه اشوله لرنینگ رادیو و تلویزیون آرشیفلریده اوزیدن ثبت قیلدیریب قویگن. اوشبو گروه نینگ دایمی اعضالری بیرین- کیین اداری و مسلکی قیینچیلیکلر طفیلی بو گروه بیلن خیرلشیشگه مجبور بولیب، ظفر گروهی نینگ هنری ایشی پسه یگن بیر چاغده، مولوه خانیم هم اوز هنری فعالیتینی تاخته تیب قویدی.
لطافت خانیم
بو اوتکیر استعدادلی قیز اصلده اندخوی‌دن بولیب، فیض الله ایماق عیالی بولگچ (اینابت خانیم) نینگ سینگلی سی بوله‌دی. لطافت، آتیگه یره‌شه لطافتلی بولیب، لطیف آوازگه ایگه، استعدادلی قیز ایدی.
لطافت «ظفر» گروهی فعالیتی نینگ تانگیدن اوز هنری فعالیتینی باشله‌ب بو گروه نینگ دایمی اعضالریدن بیری بولیب قالدی. او، اوزی نینگ پاریم و یاقیملی اوزبیکچه قوشیقلری بیلن تیزلیکده مشهور بولدی. او، اوشه زمان کابل بیلیم یورتی نینگ حقوق فاکولته‌سیگه تحصیل آلر ایدی. شو وقتلرده اوشه فاکولته نینگ «حزبی سازمانی» مسووللریدن بیری اونگه نسبتاً یامان کوز بیلن قره‌ب، اوندن هیچ بیر التفات کورمه‌گنیدن کیین، اونینگ حقیده توبن لیک بیلن فتنه قوزغه‌تیب نتیجه‌ده، لطافت و سینگلی‌سینی سیاسی حبسگه تارتدیره‌دی… شو اچینرلی واقعه‌دن کیین لطافت هم، اینابت خانیم عایله‌سی بیلن بیرلیکده افغانستاندن کیتیشگه مجبور ایتیلدیلر. لطافت نینگ هنری فعالیتی جامعه‌ده بولگن دهشتلی وضعیت طفیلی شو ییرده اوز یکونیگه ییته‌دی. او، افغانستانده‌گی اوزبیک موسیقی سی آسمانیده اوز هنری و اوتکیر استعدادی بیلن جرقیره‌ب نور ساچگن بی تکرار یولدوز. اوندن افغانستان رادیو- تلویزیونی آرشیفلریده 2-3 اشوله ثبت قیلینیب قالگن.
نجیبه منصوری
اوشبو استعدادلی قیز همایون منصوری نینگ سینگلی سی بولیب 1357 ییلی «ظفر» انسامبلی هنری فعالیتگه باشله‌شی بیلن بیرگه، بو گروه بیلن موسیقی بوییچه ایش باشله‌دی.
او، صنتعکار عایله‌ده تربیه‌لنگنی اوچون موسیقی صنعتیده کتته استعدادگه ایگه بولیب و مولوده خانیم، لطافت خانیم، رشیده ژاله، پروین خانیم کبی ایلک بولیب افغانستان رادیو- تلویزیونی آرشیفیده اوزبیکچه اشوله‌لر نینگ ثبت قیلیشگه باشله‌دی.
نجیبه منصوری اوز هنری فعالیتی ضمنیده بیر خیل قیزیق اوزبیکچه «کوره‌س» لرنی هم اجرا یتیشیگه یاردم بیرگن جمله‌دن افغانستان اوزبیک موسیقی صنعتی نینگ هیجانلی قوشیقلریدن سنه‌لگچ «اقره شرین تیلیم نی» کوره‌سی اجراسیده اوز مهارت و استعدادینی نمایشگه قویگن.
پروین خانیم
حرمتلی سید عبدالحکیم شرعی جوزجانی قیزی پروین خانیم، سرپل شهریده توغیلیب، لیسه دوره‌سینی کابل شهریده بیتدیردی. سونگره کابل پوهنتونی نینگ تیل و ادبیات فاکولته‌سی نینگ اوزبیک تیلی و ادبیاتی بولیمیده اوقیشگه کیریب 1365 ییلی اوییرنی توگتدی.
پروین خانیم (استاد محمد شفیع عظیمی نینگ تورموش اورتاغی) هم ظفر انسامبلی هنری فعالیتی نینگ تانگیدن باشله‌ب افغانستان رادیو- تلویزیون آرشیفلریده اوزیدن 2-3 اشوله ثبت قیلیب قویگن.
خلاصه (نتیجه):
اوشبو مقاله‌نی یازیش آقیمیده شو حقده یازمه منبعلر بولمه‌گنی اوچون، قید ایتیلیب اوتگن معلوماتلرنی اوز کورگنیم و ایشیتگنیم اساسیده بیریب، معلوماتلر بیر خیلینی شو حقده بیلیمگه ایگه کیشیلردن توپلب آلدیم، اوشبو مقاله‌نی یازیشدن اساسی مقصد اوزبیک خلقی نینگ مدنیت و فرهنگی نینگ اینگ مهم قسمی بولگچ بو خلق نینگ ملی موسیقی صنعتی نینگ اونیب- اوستیریشگه توجه قره‌تیش و اونی مدنیت و اجتماعی آنگ نینگ مهم بیر قسمی صفتیده اعتبار بیریشدن عبارت. افغانستانده‌گی تورک- اوزبیک خلقی نیچه عصرلر ملی استبدادی سیاستلر قربانی بولیب، شو طفیلی اوز تیل، ادبیات، تاریخ و همده مدنیتلری نینگ فاشیستیک سیاستلر طفیلی قولدن بیریب کیلماقده ایدیلر. میلادی 1978 ییلی اولکه‌ده یوز بیرگن بویوک سیاسی اوزگریش طفیلی انه شو خلق نینگ مدنی حیاتیده ینگی بیر قَیته قوریش و جانله‌نیش یوز بیردی. اوزبیک تیلی نینگ باشقه تیللر قطاریده آزچه رسمیت تاپیشی، مطبوعات و عاموی اخبارات واسطه‌لریده بو تیلگه آزچه توجه قره‌تیش، اوقول (مکتب) لرده اولکه‌ده یشاووچی اوشبو اولوس فرندلری اوچون کتاب چاپ قیلیش ریجه‌لرینی عملگه آشیریلیشی، شونینگدیک اوشبو خلق نینگ مدنی- اجتماعی حیاتیده دقت قره‌تیش آز بولگنده هم، قوله‌ی بیر فرصت تاپیلگنیدن دلالت قیله‌دی. افغانستانده اوزبیک خلقی نینگ تاریخی شکلله‌نیشی مینگ عصرلر بغریدن سوو ایچسه هم، اونینگ اساسی تاریخی اوشبو ییلدن باشلنه‌دی. بیز اوشبو اوتگن 36 ییل آره سیده بیر خیل کتته فرهنگی یوتوقلرنی قولگه کیلتیریب، بیراق اولرنی سقله‌ب قاله‌آلمه‌گنیمیز باعث قولدن بیریب کیلدیک. مینی فکریمچه افغانستان چیگره‌لریده اوزاق عصرلردن بویان یشه‌ب کیلگن تورک- اوزبیک خلقی، مدنی جهتدن هم و فرهنگی جهتدن هم هلی دن کوره 20-30 ایلگری یخشی وضعیتده یشه‌ر ایدیلر. بو دعوا ایمس بلکه چین سوز. اوشبو مسئله گه ایضاح بیرگنده: اوزبیک خلقی موندن 36 ییل آلدین «ظفر» انسامبلی دیک موسیقی صنعت گروهی گه ایگه ایدی، افغانستان فنلر اکادیمیه‌سی تشکیلاتیده اوزبیک تیلی و ادبیاتی بولیمی موجود ایدی، کلتور ملی کمیته‌سی (حاضرگی مدنیت و عاموی اخبارات واسطه‌لری وزیرلیگی) ده (اوزبیک بولیمی) موجود بولیب، اوزبیک تیلی و ادبیاتیگه عاید هر ییل قنچه کتابلر باسیمدن چیقر ایدی، کابل اوقویورتی، تیل و ادبیات فاکولته‌سی تشکیلاتیده «اوزبیک تیلی و ادبیاتی بولیمی» رسمی شکلده آچیلیب فعالیت قیلر ایدی، شونینگدیک شمال ولایتلریده ترقه‌له‌دیگن «یولدوز» هفته‌لیگی منتظم روشده هر هفته ده 500-7000 تیراژده ترقه‌لیب، اولکه سطحیده «نوایی» نامیده‌گی فرهنگی انجمن گه ایگه ایدیک و… لیکن بیز خلق اوشبو یوتوقلر سانینی آشیریش و کوپیتیریش اورنیده، ییللر اوتیشی بیلن اوشبو یوتوقلرنی بیرین- کیین قولدن بیریب کیلدیک.
سونگی ایککی اونلیک (دهه) آره‌سیده علم- فن، اینیقسه تکنالوژیکی فنلر انسان نینگ حیرتگه قالدیرووچی شکلده اوز ترقیات باسقچلریگه قدم قوییشی بیلن، افغانستانده‌گی اوزبیک خلقی سیاسی معمالر بیلن سیقیلیب، مدنی حیاتلری نینگ قَیته قوریش یولیده ییتیب کیلگن فرصت لردن ییترلی درجه‌ده فایده‌لنه آلمه‌دیلر. بو مسئله گه اگر ده بیر تماندن سیاسی رهبرلریمیز عیبدار بولسه، ینه بیر تماندن بیز خلق نینگ ضیألی و روشنفکرلر، سیاستمدارلر، بای و بدولت لر، ملی شخصیتلریمیز عیبدار. چونکه منه شو قوله‌ی فرصتلردن اوز ملی بیرلیک، ملی قدریتلری و ملی منفعتلری نینگ یوکسَلیب رواجلنیشی اوچون ایمس، بلکه شخصی، عایلوی، منطقوی و گروهی منفعتلر اوچون فایده‌لندیلر. شونینگ اوچون هم مدنیت و تاریخیمیزنینگ انه شو ترماغلری همده اجتماعی آنگ نینگ شونگه اوخشش باشقه ترماغلری هم ییترلی درجه‌ده اوز ترقیاتیگه ایریشه آلمه‌ی قالدی. مینگ افسوسلر بیلن انه شو اچینرلی وضعیت سونگی 12 ییل آره سیده هم دوام تارتیب و افغانستانده استقامت قیلووچی اوزبیکی خلقی کتته فرصتلرنی قولدن بیریب کیلماقده. البته بو وضعیت نی دوامی 36 ییلدن بویان ایچکی اوروش و توقنه‌شوولر تنوری نینگ دایمی اوتین و یاقیلغی‌سیگه ایلنگن محکوم و محروم تورک- اوزبیک خلقی اوچون جوده هم آچینرلی و آغیر وضعیت… (اداغ)
یازوچی: استاد محمد کاظم امینی، منبع: بولوت وبلاگ
