کرونا؛ آیا دونالد ترامپ می‌تواند انتخابات آمریکا را به تعویق بیاندازد؟
- آنتونی زورکر
- بی‌بی‌سی
۳ اردیبهشت ۱۳۹۹ – ۲۲ آوریل ۲۰۲۰
ویروس کرونا نه تنها بیشتر فعالیت‌های اقتصادی را در آمریکا متوقف کرده است، بلکه روند دموکراتیک داخلی این کشور را نیز دچار بحران کرده است، آن هم در سالی که قرار است انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شود.
رقابت‌های مقدماتی یا دچار اخلال شده‌اند یا به تاخیر افتاده‌اند، مراکز رای‌گیری بسته شده‌اند و اخذ رای غیابی وضعیت نامعلومی دارد. صحن دادگاه‌ها و مجالس به محلی برای جدال بر سر روند انتخاباتی بین سیاستمداران تبدیل شده است.
رای‌دهندگان قرار است که در ماه نوامبر پای صندوق بروند و رئیس‌جمهور بعدی، خیلی از نمایندگان کنگره و هزاران مقام محلی را انتخاب کنند. اما اینکه برگزاری انتخابات به چه صورت خواهد بود – یا اینکه اصلا سر وقت برگزار خواهد شد یا نه- خود محل بحث و مجادله است.
آیا رئیس‌جمهور می‌تواند انتخابات را به تاخیر بیاندازد؟
در مجموع ۱۵ ایالت روند انتخاب نامزد ریاست‌جمهوری را به تعویق انداخته‌اند و عمدتا قصد دارند که آن را در صورت امکان در ماه ژوئن پی بگیرند. پرسشی که این تصمیم پیش می‌کشد این است که آیا خود انتخابات ریاست‌جمهوری نیز ممکن است به تاخیر بیافتد یا نه.
بر اساس قانونی که در سال ۱۸۴۵ تصویب شد، انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده باید هر چهار سال در سه‌شنبه بعد از اولین دوشنبه ماه نوامبر برگزار شود – یعنی ۳ نوامبر ۲۰۲۰. تغییر این قانون نیاز به تصویب کنگره دارد، یعنی هم مجلس نمایندگان که در اختیار دموکرات‌ها است باید به آن رای مثبت دهد و هم سنا که در اختیار جمهوریخواهان است.
احتمال رسیدن به اجماعی همگانی در کنگره بر سر به تاخیر انداختن انتخابات امری بسیار بعید به نظر می‌رسد.
- چرا ترامپ می‌خواهد با وجود کرونا آمریکایی‌ها به سر کار برگردند
- ویروس کرونا؛ مشکلی بی‌سابقه برای ترامپ؟
- کرونا؛ چرا بعضی رسانه‌ها پخش زنده کنفرانس خبری ترامپ را متوقف کردند
- برنی سندرز رسما از جو بایدن برای رقابت با ترامپ حمایت کرد
مساله مهمتر این است که طبق قانون اساسی آمریکا دوره ریاست‌جمهوری نباید بیش از چهار سال طول بکشد. لذا حتی اگر انتخابات به تعویق بیافتد هم دوره ریاست جمهوری آقای ترامپ بالاخره ظهر روز ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱ به اتمام می‌رسد.
اگر دوباره انتخاب شود ۴ سال دیگر در قدرت می‌ماند. اگر شکست بخورد جو بایدن، نامزد احتمالی دموکرات‌ها، جایش را خواهد گرفت.
اگر انتخابات به تعویق بیافتد چه خواهد شد؟
اگر تا پیش از روز تحلیف انتخاباتی برگزار نشده باشد، باید طبق قانون توالی جانشینی اقدام شود. نفر اول مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور، است. ولی دوره خود او نیز دقیقا در همان لحظه به اتمام می‌رسد و باید مانند رئیس‌جمهور قدرت را ترک کند.
نفر بعدی سخنگوی مجلس نمایندگان است، یعنی نانسی پلوسی دموکرات. اما دوره دو ساله خود او نیز آخر ماه دسامبر به پایان می‌رسد. اگر کار به اینجا بکشد، بلندمرتبه‌ترین مقام واجد شرایط چاک گرسلی، سناتور ۸۶ ساله جمهوری‌خواه ایالت آیوا، خواهد بود که در آن زمان ریاست موقت سنا را به عهده خواهد داشت. البته این اتفاق یک پیش‌شرط هم دارد و آن اینکه جمهوریخواهان بعد از پایان دوره یک سوم اعضای سنا همچنان اکثریت آن را در دست داشته باشند.
راستش این مباحث بیشتر به درد رمان‌های پرتنش سیاسی می‌خورند تا واقعیت سیاسی.
آیا ویروس کرونا می‌تواند انتخابات را مختل کند؟
شاید احتمال تغییر کامل روز انتخابات بسیار کم باشد، اما این به آن معنی نیست که احتمال اخلال در روند آن کم است.
به گفته ریچارد هسن، استاد دانشگاه کالیفرنیا و کارشناس قانون انتخابات، آقای ترامپ یا فرمانداران ایالتی می‌توانند از اختیارات اضطراری خود استفاده کنند و رای‌گیری حضوری را به شدت محدود کنند.
مثلا در انتخابات مقدماتی ایالت ویسکانسین که اخیرا برگزار شد، نگرانی بابت انتقال ویروس، نبودن داوطلب کافی و کمبود مایحتاج لازم برای برگزاری انتخابات به تعطیلی ۱۷۵ شعبه از ۱۸۰ شعبه اخذ رای در میلواکی، بزرگترین شهر این ایالت، منجر شد.
اگر چنین اتفاقی بیافتد و منظور سیاسی نیز داشته باشد، مثلا نقاطی را هدف بگیرد که عمدتا به یک نامزد خاص رای می‌دهند، می‌تواند بر نتیجه انتخابات تاثیر بگذارد.
آیا ممکن است ایالت‌ها به نتیجه اعتراض کنند؟
آقای هسن به اتفاق فوق‌العاده دیگری نیز اشاره می‌کند که البته احتمال وقوع خیلی کمی دارد. مجالس ایالتی می‌توانند ویروس کرونا را مستمسک قرار دهند و خود نامزد منتخب ایالت را انتخاب کنند. از نظر قانونی، ایالت‌ها موظف به حمایت از نامزدی که رای اکثر مردم را کسب کرده است نیستند. آن‌ها حتی لازم نیست برای انتخاب رئیس‌جمهور رای‌گیری کنند.
توضیح این وضعیت را باید در کالج الکترال جست. هر ایالت تعدادی “انتخاب‌کننده” در این نهاد دارد. در شرایط عادی، این افراد (معمولا همیشه) از کسی حمایت می‌کنند که بیشترین رای را از مردم ایالتشان گرفته است.
اما لزومی برای پیروی از این رویه وجود ندارد. برای مثال، در انتخابات سال ۱۸۰۰ مجالس چند ایالت با صدور فرمانی رای انتخاب‌کنندگان خود را تعیین کردند و وقعی به خواست عمومی ننهادند.
شکی نیست که اگر ایالتی پیدا شود که بخواهد چنین تصمیمی بگیرد، ما شاهد تظاهرات توده‌ای در خیابان‌ها خواهیم بود. البته اگر قوانین قرنطینه و فاصله‌گذاری اجتماعی اجازه برگزاری تظاهرات را بدهند.
احتمال اعتراض حقوقی چقدر است؟
تجربه اخیر ایالت ویسکانسین می‌تواند نشانه بد یمنی برای اخلال پیشرو در روند انتخاباتی باشد، و نه صرفا به خاطر صف‌های طولانی رای و استفاده از افراد داوطلب و سربازان ذخیره با لباس‌های حفاظتی برای اداره شعب.
پیش از روز رای‌گیری، تونی اورز، فرماندار دموکرات این ایالت، و جمهوری‌خواه‌هایی که اکثریت مجلس ایالتی را در دست دارند، چند دعوای حقوقی با یکدیگر داشتند. تکلیف یکی از این منازعات که بر سر اختیار فرماندار برای تعویق رای‌گیری تا ماه ژوئن و افزایش زمان رای‌گیری غیابی بود، نهایتا در دادگاه عالی مشخص شد.
مایک دی‌واین، فرماندار جمهوری‌خواه ایالت اوهایو، نیز در ماه مارس پیش از آنکه بتواند انتخابات مقدماتی ایالت را به تاخیر بیاندازد درگیر یک دعوای حقوقی بود.
چند روز پیش نیز یکی از قضات فدرال ایالت تگزاس با صدور حکمی اعلام کرد که ترس از ابتلا به ویروس کرونا دلیل قابل قبولی برای درخواست رای غیابی در انتخابات ماه نوامبر خواهد بود. تا پیش از آن تگزاس یکی از سختگیرانه‌ترین شرایط را برای اعطای حق رای غیابی در کل کشور داشت.
چه تغییراتی می‌تواند احتمال اختلال را کاهش دهد؟
مرکز تحقیقات پیو اخیرا نظر آمریکایی‌ها را در این باره جویا شده بود. ۶۶ درصد اعلام کرده بودند که در شرایط بحرانی فعلی میل چندانی به حضور در شعبه و انداختن رای به صندوق ندارند.
اینگونه نگرانی‌ها به ایالت‌ها فشار آورده است تا دسترسی به رای غیابی را برای همگان راحتتر کنند تا احتمال ابتلا به ویروس هنگام حضور در شعب رای‌گیری کاهش پیدا کند.
امروزه نوعی از رای‌دهی غیابی در همه ایالت‌ها ممکن است، اما تفاوت زیادی در پیش‌نیازها وجود دارد.
آقای هسن می‌گوید “نظام انتخاباتی ما خیلی غیرمتمرکز است و ایالت‌ها جای بازی زیادی در نحوه برگزاری انتخابات دارند.”
انتخابات در ۵ ایالت غربی آمریکا از جمله واشنگتن، اورگن و کلرادو کاملا از طریق پست انجام می‌شود. در ایالت‌هایی مانند کالیفرنیا، هر کسی می‌تواند در صورت تقاضا غیابی رای دهد.
دلیل بی‌علاقگی بعضی از ایالت‌ها به رای غیابی چیست؟
در طرف دیگر این طیف، متقاضیان رای غیابی در ۱۷ ایالت باید دلیل موجهی برای تقاضای خود داشته باشند. از این ایالت‌ها خواسته شده است که نیازهای خود برای اعطای رای غیابی را تعدیل کنند، اما مقاومت بعضی از رهبران همچنان ادامه دارد.
مایک پارسون، فرماندار جمهوری‌خواه ایالت میسوری، روز سه‌شنبه گفت که افزایش دسترسی به رای غیابی یک “مساله سیاسی” است و مدعی شد که نگرانی بابت ابتلا به بیماری کووید-۱۹ به تنهایی دلیل موجهی برای درخواست رای غیابی نیست.
در ایالت‌های دیگری چون کارولینای شمالی و جورجیا نیز جمهوریخواهان اظهارات مشابهی داشته‌اند.
- ترامپ در توییتر با معترضان به قرنطینه کرونا ‘هم‌صدا شد’
- کرونا در آمریکا؛ تعداد بیکاران به حدود ۲۲ میلیون نفر رسید
- چرا ویروس کرونا باعث هجوم آمریکایی‌ها برای خرید تفنگ شده؟
البته کنگره می‌تواند به مساله ورود کند و اعطای حداقلی از رای پستی و غیابی را در انتخابات ملی برای ایالت‌ها اجباری کند. ولی در حال حاضر اختلافات جناحی در کنگره چنان زیاد است که قاعدتا چنین اتفاقی ممکن نیست.
آیا نظر احزاب درباره وضعیت انتخابات یکسان است؟
خیر. امروزه اختلافات سیاسی چنان عمیق است که تبدیل شدن موضوع تغییرات احتمالی در شیوه برگزاری انتخابات در دوره همه‌گیری به بحثی خصمانه اصلا جای تعجب نیست.
دونالد ترامپ شخصا درباره افزایش دسترسی به رای غیابی اظهار نظر کرده است و گفته است که احتمال تقلب را افزایش می‌دهد. او حتی عنوان کرده است که تعدیل برخی از محدودیت‌ها ممکن است به افزایش مشارکت منجر شود و این به ضرر جمهوری‌خواه‌ها خواهد بود.
او در مصاحبه با شبکه خبری فاکس گفت “سطح رای آن‌ها چنان بالا بود که اگر آن را بپذیرید دیگر هیچ جمهوری‌خواهی در این کشور انتخاب نخواهد شد.”
اما مدارک نشان می‌دهد تاثیر آرای غیابی صرفا به ضرر نامزدهای محافظه‌کار نیست، و در عین حال جمهوری‌خواه‌ها معمولا بیشتر از دموکرات‌ها از رای غیابی استفاده می‌کنند.
آیا خطر دموکراسی آمریکا را تهدید می‌کند؟
شیوع ویروس کرونا بر همه ابعاد زندگی در آمریکا تاثیر گذاشته است. در حالی که آقای ترامپ و سیاستمداران دیگر می‌خواهند زندگی هر چه سریعتر به حالت تقریبا عادی بازگردد، هیچ ضمانتی نیست که اوضاع تا ژوئن، ماهی که خیلی از ایالت‌ها می‌خواهند رقابت مقدماتی خود را از سر بگیرند، یا کنوانسیون احزاب در ماه اوت، یا مناظرات انتخاباتی ماه اکتبر و یا حتی خود انتخابات در ماه نوامبر مناسب شده باشد.
در شرایط عادی، ماه‌های پیش رو زمانی بود برای افزایش علاقه و فعالیت سیاسی در سطح ملی تا نقطه اوج نهایی در روز انتخابات. در حال حاضر اما سرنوشت هیچ چیز مشخص نیست – از جمله پایه و اساس دموکراسی در آمریکا
آقای هسن که اخیرا کتابی با عنوان “ویرانی انتخابات: کلک‌های زشت، بی‌اعتمادی و تهدید دموکراسی آمریکایی” نوشته است، می‌گوید “من حتی پیش از بحران ویروس کرونا نیز نگران پذیرش نتیجه انتخابات ۲۰۲۰ از طرف مردم بودم، چرا که اختلافات سیاسی بسیار شدید شده است و فضا نیز پر از اطلاعات نادرست است. ویروس کرونا این نگرانی‌ها را بیشتر می‌کند.”
