بیز حالی هم بیر یېرده یشه‌یمیز. همه‌سی بۉلیب یېتتی اوی. هر بیر اویده بیرته دېرَزه‌دن ییتتی دېرَزه‌سی بار. اۉرته‌ده تارگینه بیر کۉچه، بو کۉچه‌نینگ ایکـّی چیتیده ایکـّیته کتته دروازه بار. بو دروازه‌لر بیزنی ایکیته اَنقیلله‌گن کۉچه‌گه قۉشه‌دی. کۉرگـَنینگیزده بو تارگینه کۉچه کتته سَرَکنی اۉرته بېلیدین کېسیب تشلـَبدی دېیسیز. بو اویلرده بیز و عـَمَکی(اَبه)لریم‌نینگ عایله‌لری بیرگه‌لیکده یشه‌یمیز.
حالی هم اېسیمده، اوییمیز تیک رۉپـَره‌سیده‌گی عـَمـَکیم‌نینگ اویی اېمس، بلکه اۉشه‌نینگ چپ یانیده‌گی ینه بیر عـَمَکیم‌نینگ اوییده اوچ مِترلیک‌می یا آز و کۉپ تېپه‌لیک بار اېدی، او بیلن بَلـَند بۉیلی تام اوستیگه چیقیلردی. باله‌لیک پـَیتلریمیزده، عـَمَکی‌بـَچـّه‌لریم بیلن، قیز-اۉغیللر بیر بۉلیب اۉشه تېپه‌لیکده اۉیین-کولیش قیلردیک.
بو واقعه‌نی آنه‌م اَیتیب بېرگن اېدیلر.
مېن، اوچ یاشده‌می، تۉرت یاشده‌می- اَنیق بیلمه‌یمن، اېکـَنیمده، کیچیک بۉلسم هم شۉخ اېکـَنمن‌می- تۉغریسینی اَیتسم، شۉخ باله اېکنلیگیمگه ایشانمه‌یمن، قـَنده‌ی؟ -دېب سۉره‌گـَنینگیزده، سـَهل کتته‌راق بۉلیب اېسیمنی اَنگله‌ی‌آله‌یاتگن پـَیتلریمده، اَکه‌لریم مېنی قۉلیمدن اوشلـَب بازار-اوچارگه آلیب بارسه‌لر-ده، اَکه‌لریم‌نینگ دۉستلری یاکه بیرار یقین قرینداشلریمیز بیلن اوچره‌شگـَنیمیزده، مېن سلامدن باشقه لام-کام دېیه‌آلسمیدن. اویاتلی‌گینه باله اېدیم، جیم اۉتیریب آلردیم. هه اېسیم قورسین، ینه گپ باشقه یاققه کېتیب قالدی، مېنده شونده‌ی عادت بار اۉزی. اوچ-تۉرت یاشلیگیمدن سۉزله‌یاتگن اېدیم. نیمه بۉلگنده هم، شو چاغده‌لیگیمده عـَمـَکی‌بـَچـَه‌لریم بیلن بیرگه‌لیکده بایه‌گی(اۉشه) تېپه‌لیکدن چیقیب اۉشه بَلـَند تام اوستیگه باریب، او یېرده اۉیین-کولگی قیلیب یورگن اېمیشمیز. اۉینـَب، شۉخلیک قیلیب تورگـَنیمیزده، قۉققیسیدن مېن یۉق بۉلیب قالگن اېمیشمن. آره‌میزده‌گی بیرار اېسینی بیله‌دیگن‌راغی مونداق اینتیلیب قره‌سه، بایه‌گی تام اوستیدن توشیب کېتیب، یېرده چـَلقـَیره‌مان جان‌سیز یاتیب اېکنمن. اۉرتاقلریم، اېندی نیمه قیلمه‌میز اۉلیب-نېتیب قالسه، دېب کۉزلری تۉرت بۉلیب آلگن‌دیر بلکیم اۉشه پـَیت.
عـَمـَکی‌بـَچـّه‌لریم‌نینگ شاو-شووی بیلن کتته عَـمّه‌م مېنی بونده‌ی حالده کۉریب قالیب، درحال کۉتـَریب اوییمیزگه قره‌ب آلیب چاپیب، مېنی جان‌سیز حالده آنه‌مگه یېتیشتیرگن اېمیشلر. آنه‌م قازان قیله‌یاتگن اېکنلر- آقشام قازانینی. اۉشنده، بوویم قیشلاقدن بیزنیکیگه کېلگنلریگه نېچه‌گینه کون بۉلگن اېکن. بوویم بېچاره جوده مهربان عیال اېدیلر. حالی هم اېسیمده، بوویم مېن توغیلگـَنیمدن سۉنگ مېنگه اَتـَب بیر جـَجـّی‌گینه اۉجـَکنی کتته اېنک بۉلگونیچه اَسره‌ب-اَوه‌یله‌دیلر. اېسیمنی بیلگـَنیمدن کېین، قیشلاققه بارگـَنیمده اۉشه اېنک‌کینه‌م بیلن اۉینه‌گنلریم، آی پیچاق اوچیگه اۉخشـَب کۉرینگـَنی‌ده‌ی ایلله‌گینه یادیمده. کېینلری بیلسم، جوده یاشی کېتیب قالگـَنی بیر یاقده، اۉشه ییللری کم‌بـَغـَللیگیمیز بیر یاقده بۉلیب، بایاقیش (بېچاره) اېنک‌کینه‌م کۉته‌رام بۉلیب اۉلیب کېتگن اېکن. آنه‌م مېنی قۉللریگه آلیب، یوزیمگه نېچه بار سوو اورگن، نېچه بار آتیمنی توتیب بـَقیرگن بۉلسه
لر هم مېن گویا عالمگه حالی کېلمه‌گنده‌ی لیق جان‌سیز اېکنمن. شو بیلن وقت اوته‌وېریب، کېچه بۉلیب قالیبدی. هه آنه‌سی، مُلا-خۉجه، داری-درمان دېگنلری بار، باله‌نی آلیب باریب شولرگه بیر کۉرسه‌تینگ-چی، دېمه‌گن بۉلسه بیرار کیشی اۉشه پـَیت. گپنی شونده تۉخته‌تیب، «داکترگه علاجینگیز یېتمه‌گنده ویا هم اوزاقلیگی باعث کېچه آلیب باره‌آلمه‌گنینگیزده، منه شو “مُلا شـَهری” خاله‌گه آلیب بارسنگیز بۉلمس‌میدی؟ شونداققینه مېنی قۉلتیقلـَب اۉلتیردینگیزمی؟ -دېب سۉره‌دیم آنه‌مدن». “مُلا شهری” خاله، محله‌میزده‌گی اېنگ زۉر نـَفـَس مُلالردن بیری. اولر حالی هم تیریک. عمرلری بوندن هم اوزاق بۉلسین. شو عیال، مېن توغیلمسدن آلدین هم آدملرنی اۉقیب-قاقیب، اولرگه طومّار-تعویذ بېرَرکن. اۉزی جوده مهربان یخشی عیال. اۉشنده آنه‌م:
-اۉغلیم، آنه‌نگ مُلا-خۉجه دېگـَنینی کۉرگن بۉلمـَسه-یه، بلکه اېسیمگه هم کېلمه‌گن‌دیر اۉشه پـَیت. آته‌نگ تیریک بۉلگنلریده اېدی، اۉشه داکتریگه هم آلیب بارَردیلر بیر عـَمـَللـَب. اولر سېنی قنچه‌لر اینتیقیب کوتگن اېدیلر، آغیر کـَسَـللیکلری باعث، آخری سېن مېنینگ قارنیمده بۉله‌توریب دنیاگه کېلمسینگدن آلدین بو فاني دنیادن الوِداع قیلدیلر.
اېندی بیلسم، آنه‌م بېچاره راستدن هم اۉشه “مُلا شهری” خاله‌نی کۉرمه‌گن اېکنلر. بو گپ، همه‌میزدن کتته اَکه‌م‌نینگ بیرینچی فرزندی توغیلگـَنیده ثابت بۉلدی.
اۉشه کېچه‌سی، مېنی گاه آنه‌م گاه بوویم قوچاقلریگه آلیب، تانگ آتدیریبلر. اېرته بیلن، اېندی همه شیرین اویقوگه یاتگنیده، مېنینگ تۉرتته مېندن کتته اَکه‌لریم و ایکیته آپه‌م هم کېچه ییغی-سیغی قیلیب هاریگنلریدن یاتیب قالگن. مېن آنه‌م‌نینگ قوچاقلریده اېکـَنیمده، آنه‌م بیلمه‌ی تورگنلریده بې‌خواستدن سېسیمنی چیقـَریب ییغلـَب یوبارگن اېمیشمن. اۉشنده همه‌نینگ کۉزی آچیلیب، لـَبلریگه کولگی-شادلیک آتیلیبدی. شو پـَیت، بوویم:
-بو نېوَره‌گینه‌م، آته‌سی‌نینگ آغیر اۉلیمی اَلـَمینی آزگینه اېنگیلله‌تیب دنیاگه کېلگـَنی بیلن، اونینگ اۉرنینی باسیب، یخشی ایشلر بَجـَریب، اوزاق عُمر کۉره‌دی، -دېب، مېن حقیمده یخشی دُعالر هم قیلگن اېکنلر.
محبوب‌الله توران حکایه‌سی
