جایگاه افغانستان در مذاکرات با طالبان درکجا است؟
هرچند ۱۰ ماه و دوازده روز از آغاز ماموریت آقای خلیلزاد برای قانع ساختن گروه طالبان برای آغاز گفتوگوهای مستقیم با دولت افغانستان میگذرد، این گروه اما تا کنون حاضر نشده است که به گونه رسمی با حکومت افغانستان دور یک میز بنشیند. گروه طالبان که حکومت را «دستنشانده امریکا» میداند، بارها از گفتوگوی مستقیم خودداری کرده است. در جریان سومین دیدار نمایندهگان امریکا و گروه طالبان که در ۲۶ قوس سال گذشته در ابوظبی انجام شد، هیاتی متشکل از دوازده نماینده حکومت نیز به پایتخت امارات رسید. نمایندهگان گروه طالبان اما حاضر نشدند با این هیات دیدار کنند. ارگ ریاست جمهوری در این باره گفته است که این هیات به خواست نماینده ویژه ایالات متحده امریکا عازم ابوظبی شده است.
هرچند نمایندهگان شماری از احزاب و چهرههای مطرح سیاسی دو بار در مسکو به گونه مستقیم با هیاتی از نمایندهگان گروه طالبان دیدار کردهاند، اما از اینکه روی برقراری آتشبس و آغاز گفتوگوهای مستقیم با حکومت افغانستان به توافق نرسیدهاند، ابراز تاسف کردهاند. همچنان یک نشست جداگانه با اشتراک حدود چهل چهره مطرح سیاسی به شمول کارمندان برحال حکومت با نمایندهگان گروه طالبان در قطر برگزار شد. این نشست دو روزه در پانزدهم و شانزدهم ماه سرطان به میزبانی مشترک آلمان و قطر برگزار شد. حکومت طالبان با آنکه به اشتراک کارمندان برحال حکومت اعتراض نکردند، اما پیش از برگزاری این نشست اعلام کردند که هیچ کسی به نمایندهگی از حکومت افغانستان صحبت نخواهد کرد؛ بلکه به سخن آنان هرکس به عنوان یک شهروند و از موضع شخصی خود در این نشست ابراز نظر خواهد کرد.
با این همه، توافق صلح میان حکومت و جهتهای سیاسی با گروه طالبان در پی گفتوگوهای بینالافغانی و برقراری آتشبس فراگیر بین نیروهای نظامی دولت افغانستان و جنگجویان گروه طالبان، خواست اصلی شهروندان، جهتهای سیاسی و حکومت افغانستان عنوان شده است. زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه ایالات متحده امریکا اما گفته است که پس از توافق امریکا و گروه طالبان روی چگونهگی خروج نیروهای نظامی امریکا از افغانستان و گرفتن ضمانت معتبر از گروه طالبان مبنی بر اینکه افغانستان پس از خروج این نیروها به پناهگاه امن برای تروریستان بدل نخواهد شد، روی برقراری آتشبس فراگیر و آغاز گفتوگوهای مستقیم طالبان با هیات همهشمول دولت افغانستان، بحث خواهد کرد. او همچنان اطمینان داده است تا زمانی که روی این چهار مورد توافق صورت نگیرد، هیچ موردی میان امریکا و طالبان نهایی پنداشته نمیشود.
هیات همهشمول آماده است
پس از یک سلسله اعتراضات گسترده روی تشکیل هیات گفتوگوکننده دولت با گروه طالبان، وزارت دولت در امور صلح افغانستان میگوید که هیات گفتوگوکننده با این گروه شکل گرفته است. ناجیه انوری، سخنگوی این وزارت، در بیانیهای گفته است که این هیات متشکل از ۱۵ نفر است و از تنوع سیاسی، اجتماعی و قومی برخوردار میباشد. خانم انوری همچنان افزوده است که این هیات همهشمول آمادهگی کامل برای آغاز مذاکره رسمی با گروه طالبان را نیز دارد. وزارت دولت در امور صلح اما ترکیب هیات و هویت اعضای این هیات را تا کنون همهگانی نکرده است.
با آنکه گروه طالبان تا حال برای آغاز گفتوگو با هیات گفتوگوکننده دولت اعلام آمادهگی نکرده است، اما سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی گروه طالبان در قطر با انتقاد از همهگانی نشدن اسامی اعضای این هیات گفته است که فاش نساختن هویت اعضای این هیات ممکن به دلیل اختلافات درونی باشد و یا هم این هیات مشتکل از افراد زورگو است که بدون توافق جهتهای سیاسی معرفی شدهاند. آقای شاهین همچنان از احزاب و جهتهای سیاسی خواسته است که در این باره موقفشان را روشن بسازند. در کنار اینهمه، جک کین، معاون پیشین ارتش ایالات متحده امریکا در صحبت با رسانهها گفته است که احتمال دارد این دور دیدار آقای خلیلزاد با نمایندهگان گروه طالبان در قطر با امضای توافق صلح پایان یابد. آقای کین ابراز امیدواری کرده است که این توافق در هفته پیشرو نهایی شود.