حامد کرزی؛ رییس جمهوری پیشین گفته است که حتی اگر دولت در مذاکرات صلح با طالبان شرکت نکند، تلاش برای آوردن صلح در افغانستان از راه مذاکره نباید متوقف شود.

آقای کرزی، مذاکرات اخیر با طالبان را “یک تلاش ملی” برای رسیدن به صلح خواند و گفت که متوقف کردن این روند تنها به دلیل عدم حضور دولت، “جرم و اشتباه” خواهد بود.

او گفت: “تلاش ما این است که حکومت در مذاکرات قطر شرکت کند. آرزو، تقاضا و تلاش من این است که حکومت بیاید و از تدبیر کار بگیرد و در مذاکرات شرکت کند؛ اما اگر نکرد، ما نمی‌توانیم یک تلاش ملی برای رسیدن به صلح را متوقف کنیم.”

آقای کرزی افزود: “این جرم است، اشتباه است و ما تن به این جرم و اشتباه نخواهیم داد.”

او با اشاره به دور بعدی مذاکرات امریکا و طالبان در قطر گفت: “اگر از من دعوت شود، حتما می‌روم. طالبان افغان‌ها هستند، برادران ما هستند. حتما می‌روم.”

در این شکی نیست که مواضع ارگ در قبال روند صلح با طالبان، پیش از آنکه انگیزه های ملی داشته باشد و آبشخور آن، نگرانی ها و پرسش های اساسی مردم افغانستان در زمینه این روند مبهم و پرسش برانگیز و پنهانکارانه باشد، نیات و اهداف اقتدارگرایانه دارد و از انگیزه های قدرت طلبانه و حرص و آز رهبران حکومت و حلقه قومی ارگ نسبت به حفظ و بقای سلطه و قدرت شان ناشی می شود.

از جانب دیگر، این مهم را نیز نمی توان انکار کرد که مشارکت فعال و سازنده نیروهای سیاسی درون نظام و بیرون از قدرت در گفتگوهای مستقیم صلح با گروه طالبان هم یک ضرورت بنیادی است؛ زیرا شماری از این نیروها می توانند در این مذاکرات، صدای مردم باشند و به نمایندگی از آنها، دغدغه های مشروع، نگرانی های جدی و و نیازهای حیاتی مردم و قومیت های افغانستان در فرایند صلح با طالبان را بازتاب دهند و در راستای تأمین، تحقق یا برطرف کردن آنها اقدام کنند. با این وجود، نقش حامد کرزی؛ رییس جمهوری پیشین در این زمینه، درست به اندازه نقش غیرسازنده و چه بسا خرابکارانه ای که اشرف غنی در تخریب و تضعیف این روند بازی می کند، خطرناک و ویرانگر است.

آقای کرزی که امروز در مقام یک «زعیم ملی» برای گفتگو با طالبان، فتوا می دهد و امتناع از آن را «جرم» اعلام می کند، در ۱۳ سال ریاست جمهوری اش نشان داد که هرگز عنصری امین، صادق و قابل اعتماد برای نمایندگی شایسته از مردم افغانستان نیست. با توجه به این کارنامه، او نمی تواند در این بازی بزرگ جدید، یکبار دیگر از حساب مردم افغانستان هزینه کند و با جرم انگاری پرهیز از گفتگو با طالبان، راه را برای بازگشت بی درد سر آن گروه به قدرت، بدون تضمین و تأمین خواسته ها و منافع و اهداف حیاتی و استراتژيک مردم افغانستان، هموار کند.

آقای کرزی، پیش از این بارها ثابت کرده است که برای او نه پیشرفت و توسعه و رفاه و آرامش و آزادی افغانستان از سلطه تروریزم و قوم گرایی و استعمار خارجی اهمیت دارد و نه از دست رفتن حاصل مبارزات و قربانی هایی که مردم و نیروهای امنیتی افغانستان در طول این سال ها کسب کرده اند.

او فقط می خواهد طالبان یکبار دیگر قدرت را قبضه کنند و همه موانع موجود در این مسیر باید از میان برداشته شود؛ تفاوتی نمی کند که این موانع، اصل نظام سیاسی و دستاوردهای آن مانند قانون اساسی، آزادی های نسبی، نیروهای مسلح و… باشد یا حکومت مستقر موجود.

حتی بربنیاد یکی از ادعاها این گمان وجود دارد که حامد کرزی یا یکی از بستگان نزدیک‌اش، گزینه مورد توافق امریکا و طالبان برای رهبری حکومت موقت باشد؛ ادعایی که البته مستقلا قابل تأیید نیست. صرف نظر از صحت یا سقم این ادعا برای کرزی بزرگترین دستاورد این است که طالبان قدرت را بدون تفنگ، قبضه کنند؛ زیرا آنها «برادران» او هستند.

بر این اساس، علیرغم سلطه ۱۳ ساله بر افغانستان، کرزی نه دیروز، نه امروز و نه هیچ زمان دیگری، نماینده ای امین و حامی صادقی برای نظام سیاسی موجود افغانستان و پاسدار و پاسبان ارزش های قانون اساسی و منافع محوری مردم نخواهد بود. او حتی در طول دوران زمامداری طولانی اش، همواره وکیل مدافع طالبان و توجیه گر جنایات و وحشی گری های آنان بود، و این همان نقشی است که او امروز در روند صلح با آن گروه نیز ایفا می کند.

علی موسوی – جمهور