تحقیق بی‌بی‌سی: در مرکز اطلاعات کمیسیون انتخابات افغانستان شناسنامه‌های جعلی وجود دارد
بی‌بی‌سی دریافته است که شماری از “شناسنامه‌های جعلی” و برچسب‌های انتخاباتی را که “ائتلاف بزرگ ملی افغانستان” به‌دست آورده، در مرکز اطلاعات کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان ثبت است.
شنبه این هفته ( ۱۰ سنبله/ شهریور) ائتلاف بزرگ ملی با نشان دادن هزاران شناسنامه/تذکره مدعی شد که به بیش از ۱۰هزار شناسنامه جعلی دست یافته که برای افراد خیالی صادر شده است.
اعضای این ائتلاف می‌گویند که پس از فراخوان آن‌ها برای “نشان دادن تقلب” در روند انتخابات طرفداران‌شان هزاران شناسنامه و برچسب را از ولایت‌های مختلف در اختیارشان قرار داده‌اند.
در برخی از این شناسنامه‌های جعلی عکس یک نفر بر چندین شناسنامه با اسم‌های متفاوت یا مشابه نصب شده است.
“ائتلاف بزرگ ملی” که یک ماه پیش شکل گرفت، از ۳۵ حزب و جریان سیاسی تشکیل شده که بیشترشان منتقدان محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری هستند، خواهان شفافیت در روند ثبت نام و همچنین تغییر نظام انتخاباتی افغانستان هستند.
حق نشر عکسNOOR RAHMAN AKHLAQI- ائتلاف بزرگ ملی افغانستان: به ده هزار شناسنامه جعلی دست یافتیم
- روند ثبت نام رای‌دهندگان انتخابات پارلمانی افغانستان آغاز شد
- رئیس کمیسیون انتخابات افغانستان انتخاب شد
- پلیس خیمه معترضان را از مقابل کمیسیون مرکزی انتخابات افغانستان جمع کرد
برای من در وهله نخست مهم‌ترین سئوال این بود که آیا مشخصات این شناسنامه‌های جعلی در مرکز اطلاعات کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان ثبت است؟
دیگر این‌که آیا شماره سریال برچسب‌های انتخاباتی که بر پشت شناسنامه‌ها چسبانده شده‌اند، در مرکز اطلاعات کمیسیون درج است؟
از ائتلاف بزرگ ملی خواستیم که شماری از این شناسنامه‌ها و برچسب‌ها را در اختیار ما قرار دهند. همایون همایون از اعضای این ائتلاف در حدود ۵۰ شناسنامه جعلی و ۳۵ برچسب انتخاباتی را به ما داد.
در یک مورد از این شناسنامه‌ها که از ولایت‌های مختلف بود، برای یک نفر پنج شناسنامه جعلی درست شده، و برخی از شناسنامه‌ها هم بدون عکس اما با برچسب انتخابات بود. شماری از شناسنامه‌ها هم خالی و بدون مشخصات بود.
زمانی‌که به کمیسیون انتخابات رفتیم، عبدالبدیع صیاد، رئیس این کمیسیون در کنفرانس خبری‌اش گفت: “ما درباره هر استیکر/برچسب مسئول هستیم، اما مشخص نیست که آیا این استیکرها که از سوی ائتلاف شریک ساخته شده، اصلی هستند یا جعلی؟”
ساعتی بعد من با تعدادی شناسنامه و برچسب همراه معاذالله دولتی از کمیشنران کمیسیون انتخابات در اتاق بررسی داده‌های مرکز اطلاعات کمیسیون بودیم. قرار شد اول برچسب‌ها را بررسی کنیم.
پیش از آن رئیس کمیسیون انتخابات اعلام کرده بود که ۶۰ کتابچه برچسب در شش ولایت گم شده است و احتمالاً شماری از این برچسب‌ها به طور غیرقانونی روی شناسنامه‌های جعلی نصب شده باشد. هر کتابچه دارای ۶۰۰ برچسب انتخاباتی است.
از مسئول بخش فن‌آوری کمیسیون خواستیم که شماره‌سریال برچسب‌هایی گم‌شده را مشخص کند تا بدانیم آیا برچسب‌هایی که در اختیار ما قرار داده شده است، جزء این برچسب‌ها است یا خیر؟
مشخص شد که این برچسب‌ها جز گم‌شده‌ها نیست.
معاذالله دولتی گفت: “سوء استفاده شده است.”
این برچسب‌ها یا باید بر شناسنامه نصب می‌شدند یا در اختیار کمیسیون مستقل انتخابات می‌بود، اما چنین نبود.
به گفته اعضای ائتلاف بزرگ ملی هزاران برچسب از ولایت‌های مختلف به آن‌ها فرستاده شده است.
از بین شناسنامه‌های جعلی که پیش ما بود، مسئولان کمیسیون مشخصات پنج شناسنامه را در سیستم مرکز اطلاعات کمیسیون وارد کردند، همه‌شان درج سیستم بود. در یک مورد که برای یک فرد سه شناسنامه جعلی درست شده بود، نیز مشخصات در سیستم کمیسیون ثبت بود.
ابراهیم سادات، مسئول بخش فن‌آوری معلوماتی کمیسیون گفت که امکان دارد ده‌ها هزار از این نوع شناسنامه‌ها وجود داشته باشد که در مرحله ابتدایی در سیستم مرکز اطلاعات کمیسیون ثبت شده باشد.
او گفت در حالی‌که تاکنون داده‌های بیش از ۵ میلیون رأی‌دهنده در این مرکز ثبت شده، در حدود ۸۷هزار شناسنامه مشخص شده است که تکراری برای افراد ساخته و درج سیستم شده‌اند.
آقای سادات علاوه کرد اما این مشخصات در مرحله اول ثبت اطلاعات درج شده است. در مراحل بعدی می‌توان افرادی را که برای رای دادن از بیش از یک شناسنامه استفاده می‌کنند از فهرست رأی‌دهندگان حذف کرد و تنها اجازه داد که یک‌بار رأی بدهند.
به گفته آقای سادات سیستم و نرم‌افزار انتخاباتی آن‌ها، افرادی را که با چند شناسنامه مشابه ثبت نام کرده‌اند، می‌تواند تشخیص دهد و در نهایت فقط یک نام در فهرست نهایی رأی‌دهندگان درج خواهد شد.
با این حال مشخص نیست که این نرم‌افزار انتخاباتی افرادی با چند شناسنامه جعلی و نام‌های متفاوت و شماره‌سریال مختلف برچسب‌ها را چگونه تشخیص خواهد داد؟
به گفته مسئول بخش فن‌آوری معلوماتی کمیسیون انتخابات که بیش از ۷ سال در این سمت کار کرده، تلاش شده در انتخابات پارلمانی ۲۸ میزان/ مهر از امکان تقلب به صورت گسترده جلوگیری شود.
آقای سادات می‌گوید سیستمی که در این انتخابات به کار می‌رود تقلب سیستماتیک را ناممکن می‌سازد؛ گرچه به باور او نمی‌شود سطح تقلب را به صفر کاهش داد. بویژه این‌که در روند انتخابات عوامل دیگری به جز سیستم کامپیوتری نیز دخیل است.
مقام‌های کمیسیون در عین حال به این نظر هستند که راه‌کارهای دیگری نیز در جلوگیری از تقلب در روز انتخابات به کار گرفته می‌شود، از جمله رنگ‌کردن انگشت رأی‌دهنده و حضور ناظران انتخاباتی احزاب و نامزدان.
نمی‌توان مشخص کرد که آیا تمام هزاران شناسنامه‌ای که در اختیار ائتلاف بزرگ ملی قرار گرفته است در مرکز اطلاعات کمیسیون انتخابات ثبت است یا خیر؟ گرچخ اعضای این ائتلاف تأکید می‌کنند که همه این شناسنامه‌های جعلی در سیستم درج شده است.
اما می‌توان گفت این وضعیت نشان می‌دهد که تلاش گسترده‌ای برای تقلب صورت گرفته است، زیرا هزاران برچسب از نمایندگی‌های کمیسیون انتخابات افغانستان گم و خارج شده است که مقام‌های کمیسیون از آن به عنوان “سوءاستفاده” نام می‌برند.
