نورالله خان قرایی!
نورالله خان قرایی!
اوزبیک خلقی‌نینگ سونگگی بیر عصرمابینی‌ده حیات کیچریب اوتگن ملی کوره‌شچن و نفوذلی شخصیت‌لریدن بیری٬ نورالله خان قرایی دیر.
او ظاهرخان‌نینگ استبدادی حاکمیت دوره‌سیده (۱۳۱۲-۱۳۵۲) اوته جسارت بیلن٬ اوزایل-اولوسی‌نینگ حق وحقوقی‌دن دفاع قیلیب٬ سیاسی مسلط حاکمیت واسطه‌سیده تعمیل ایتیله یاتگن پشتونلشتیریش سیاستی بیلن قرشی‌لیک بیلدیریب٬ فاریابده‌گی اوتلاق‌لرنینگ٬ اوغان خانلریگه رسمی صورتده امتیازینی تاپشیریش پروسه سیگه ناراضی‌لیک بیلدیریب٬ اولکه بوییچه رسمی عدلی محکمه‌لرده دعوا ایلگری آلیب باره‌دی.
او ۱۳۴۶ ییلی قیضار و المار تومنلری اهالیسی‌نینگ زراعتی ییرلری زوردن الینیب٬ ناقل اوغانلرگه بیریلیشیگه نسبتن اعتراض بیلدیریب اوشبواهالیگه باشچی‌لیک قیلدی.
۱۳۴۷ ییلی‌نینگ بهاریده ایسه٬ قرایی اهالیسی اوزییرلرینی٬ هیده‌ب٬ دان سیپه دیلر؛ لیکن نیچه آیدن کیین الله داد ومولادادخان دیگن اوغان خانلری اوشبو اهالی ایکین‌لری‌نینگ اوزماللریگه ییدیریب٬ بو ییرلرنینگ زوراوانلیک بیلن باسیب آله‌دیلر. شوباعث هم قرایی‌گه قره‌شلی (توتلیک) و (ای بیک)قوروغلریده
اوزبیک و اوغانلر اره‌سیده توقنه‌شوو یوزبیریب٬ غلام میرگن وعزت‌الله بیک دیگن کیشی‌لر قراییدن اوشبو اوروشنی رهبرلیک قیله‌دیلر. بو اوروش نتیجه‌سیده قرایی‌لردن۲ کیشی وشمولری اوغانلریدن ۷کیشی هلاک بولیب٬ مالدارلر منطقه‌دن قاچیب دولت‌گه رسمی معروضه قیله‌دیلر.
.۱۳۴۸ ییلی اوشبوقضیه‌نی تیکشیریش اوچون مالیه همده ایچکی ایشلر وزارت تمانیدن قوشمه بیرهیات کیلیب٬ فاریاب حاکمی محمدگل ابراهیم خیل بیلن قضیه‌نی تیکشیره‌دیلر.
نورالله قرایی جسارت بیلن حاکم ومرکزدن کیلگن خاص هیات‌گه ناراض‌لیک بیلدیریب٬ اولردن اوتراق اهالی ییرلری نینگ قیتریب بیریشنی سوره‌یدی وبودعواگه اوزبیکلرنینگ دعواسی برحقلیگینی تاکیدلیدی. اره‌دن نیچه مدت اوتگچ نورالله خان قرایی٬ فاریاب حاکمی دستوری بیلن نظارت آستی‌ده آلینیب٬ قماققه تشلنه‌دی. او٬ اوزی‌نینگ دوست و اورتاقلری یاردمیده تورمه خانه‌دن قاچیب٬ کابل‌گه باره‌دی. اوزاق ییللر مظلوم قشاق اوزبیک اهالی نامیدن بو دعوانی عدلی اداره‌لرده پیرمحمدخان قرایی بیلن الغه آلیب باریب٬ شمال ولایتی‌ده‌گی ملت وکیل‌لری یاردمیده نتیجه‌ده٬ حاضرگی دلبک (دلبه‌ی دشتی) نینگ بی‌پایان دشت-دله‌لرینی اوتراق اوزبیک اهالیگه رسمی صورتده قیتریب بیره‌دی.
مینگه قدرلی دوستیمیز (خالمحمدحمیدی) رحمتلی نورالله خان قرایی عکسینی یوبارگنلری اوچون منتدارچی‌لیکذ بیلدیره‌من.
تحقیق ویازووچی:محمدکاظم امینی
۲۸/۳/۱۳۹۷
