معرفی مختصر یک کتاب ذیقیمت
به قلم نویسندهٔ پژوهشگر: غلام سخی سخا
مـــعـــرفـــی مـــخـــتـــصـــر یـــک کـــتـــاب ذیـــقـــیــمــت
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
کتابی که تصویر پشت و رویش را در زیر ملاحظه می نمائید در مورد تاریخ سلالۀ سامانیان می باشد که توسط پروفیسور دکتور شمس الدین سراج الدین اوغلی مورخ فاضل و دانشمند اوزبیکستان متخصص در علم تاریخ تالیف گردیده است. ایشان پروفیسورانستیتوت دولتی شرق شناسی تاشکینت -اوزبیکستان بوده و مؤلف هفت کتاب و 200 مقالۀ تحقیقی به زبان های اوزبیکی، انگلیسی، عربی و روسی میباشد. من با وجود اینکه ایشان را از نزدیک نمی شناسم، از روی کتاب ارزنده و عظیم الفایدۀ “سامانیان” که در آن منابع و مدارک گوناکون مورد تحلیل و تجزیه عمیق قرار گرفته، می توانم به درجۀ تبحر و دامنۀ بسیار وسیع و عمیق اطلاعات و معلومات شان در تاریخ آسیای مرکزی ( این نام نو یعنی آسیای مرکزی متعلق به قرن نزدهم در” تاریخ سیستان”، ” تاریخ بیهقی”، ” زین الاخبار”، حدود العالم” و ” فارس نامه” وغیره وجود ندارد، بر عکس در هر کدام از این تواریخ متذکره نه یکبار بلکه بار بار از کلمۀ ” تورکستان” یاد شده است.) به خصوص تاریخ سامانیان پی ببرم.
این کتاب واقعاً تاریخی بدون اغراق کتابی است ارزنده و آموزنده که شامل افکار و اطلاعات جامع و جدید و جالب می باشد، و صد ها سند و مدرک محکم و قابل وثوق در آن به طور علمی و عینی مورد تحلیل و تدقیق همه جانبه قرار گرفته است؛ و تالیف آن در واقع از عهدۀ هر مورخی خارج میباشد. زیرا تدارک و تهیۀ همچو کتاب ارزنده و سودمند و غنی و شامل حقایق و واقعیت های روشن تاریخی مستلزم آن است که مورخ یا محقق افزون بر دانش و اطلاعات وسیع و جامع و تسلط و تبحر به متود علمی تحقیقات تاریخی، دارای اوصاف عالی باشد که شایسته و برازندۀ نام مورخ است. با کمال تاسف، کمتر مورخی را میتوان یافت که چنین صفات ممتاز و انسان پسند را در خود داشته باشد. فقط یک نمونه اش همین رنه گروسه است که از ” ایران” و ” ایرانی” ” بت” ساخته است. توجه کنید:
” سلسلۀ ایرانی خالص سامانیان که مبدا آن ها در سامان نزدیک بلخ بود از سال 875 تا 999 صاحب ماوراؤالنهر شد و بخارا را پایتخت خود قرار داد” ( صفحه 245 امپراطوری صحرا نوردان).
نوشتۀ مبتذل و بی خاصیت فوق کاملاً تهی از “منطق” و ” مدرک ” می باشد و تعجب اینکه نویسندۀ مبتلا به جنون جعل تاریخ با لحن قاطع و بدون ذره خجالت و ترس از افتضاح از ایرانی الاصل بودن سامانی ها سخن می راند، در حالیکه، سامانی ها نه ” ایرانی” بودند و نه ” ایران ” را می شناختند و نه هم چیزی به نام ” ایران ” در آن تاریخ وجود داشت.
مصطفی ملکیان دانشمند کشور ایران در سایت پارسینه نوشته است:
« اول ثابت کنید چیزی به اسم ایران وجود دارد!/ گفتن “هنر نزد ایرانیان است و بس” جنایت است»
.
بر عکس، کتاب ارزنده و جامع و مملو و مشحون از اسناد و مدارک محکم و موثق و غیر قابل انکار ” سامانی ها ” تالیف پروفیسور دکتور سراج الدین اوغلی، کاملاً با خیالپردازی و سفسطه بافی و لاطائلاتی از جنس بالا ( یعنی نوشته گروسه) بیگانه می باشد. و قصه های خیالی فرزندان فریدون که تاریخ واقعی!!! باستان پرستان ایرانی را تشکیل می دهد، دراین کتاب دیده نمی شود.
کتاب ذیقیمت ” سامانی ها” بنابر قول مولف فاضل آن، ماحصل تحقیقات و بررسی های علمی و فاضلانۀ ایشان می باشد که در کتابخانۀ بریتانیا و همچنین در کتابخانۀ مکتب مطالعات شرقی و افریقایی (سواس) متعلق به یونیورسیتی لندن و بعضی کتابخانه های دیگر اروپا چون زوریخ و بازل انجام داده است.
من به این کتاب ذیقیمت و گرانبها در سایت پروفیسور دکتور میر فاتح ذکی اف که یکی از تورک شناسان مشهور دنیا می باشند، آشنا شدم . چون قبلاً کتاب مستقلی دراین زمینه ندیده بودم، متن انگلیسی آن را از طریق آنلاین خریدم.
لازم به تذکر و تکرار است که دراین کتاب نه تنها آثار و تالیفات مکتوب کلاسیک قرون وسطی ( عربی- فارسی- تورکی وغیره) مورد تدقیق و بررسی گسترده قرار گرفته بلکه این تدقیق و بررسی با مدارک و اسناد آرکیالوژی، قوم نگاری، سکه شناسی و اسمای اماکن جغرافیایی وغیره تکمیل گردیده است. اگر گفته شود که این کتاب گرانبها یگانه کتاب قابل وثوق و اطمینان و استناد در مور سلالۀ سامانیان برای مورخان و محققان می باشد، گزاف نخواهد بود.
خبر خوشی که به علاقه مندان دارم این است که این کتاب قراریکه، استاد معزز و محترم جناب پروفیسور دکتور شرعی جوزجانی برایم گفت، توسط دوست دانشمند جناب خیر محمد سولمس ترجمه شده و آمادهٔ نشر میباشد. من انجام این کار ارزنده را به ایشان تبریک و تهنیت گفته، موفقیت بیشتر شان را درانجام اینگونه کارهای علمی مهم و سودمند از ایزد لایزال تمنا دارم و از صمیم قلب تقدیر و تحسین شان می کنم و بی صبرانه منتظر آن روزی می باشم که ترجمۀ این اثر ارزشمند از طبع برآید و به دسترس علاقه مندان قرار گیرد. به امید آن روز.
